19 Kasım 2011 Cumartesi

Dervişlerin Bektaşi

Dervişlerin Bektaşi

John Kingsley Birge,


Yayınlandı tür izni ile Alevi Bektaşi Araştırma Web Sitesi , konu ve ilgili konular daha birçok ilginç makaleler dolu , (Bu alıntılanan - Birge, John Kingsley: Dervişler BEKTAŞÎ SİPARİŞ Luzac & Co, 1937 , s. 13-21 )
TANITIM GERÇEKLER

1. TÜRKİYE VE DİĞER Müslüman ÜLKELER İÇİNDE tarikat GENEL YERİ

Müslüman dünyasında yeterince anlaşılmış ise İslam'ın mistik siparişleri çalışmaya özel önem biridir. Muhammed tarafından sol din çok erken iki yönde gelişmiştir. Bir yandan katı, esnek olmayan bir dini yasa ile, skolastik teoloji üretti. Aynı zamanda, hatta ilk iki yüzyıl içinde, onun başından bu sabit, harici bir sistem bir eğilim gösterdi ve hızla münzevi bir yaşam ve Tanrı'nın doğrudan bilgisine mistik bir yaklaşım vurguladı bireyler ve gruplar haline. Ortodoks canonists ve nihai sonucu sapkınlık yönünde olacağını zemin üzerinde profesyonel ilahiyatçılar "vicdan arayın" Bu eğilim itiraz, organize bantlar veya tarikatlar temel fikri, "ateşli bir uygulama geliştirmeye başladı ve ruh süsleyen (Fevaid), maddi olmayan ve anlaşılır gerçekleri, ibadet doğurur (ilm al kulub) 'kupa bilim' ruh temin deneysel bir bilgelik (marifet) (1). "
Makale Tarika rağmen , İslam Ansiklopedisi, kural olarak herhangi bir özellikle Müslüman bir ülkede tarikatlar bağlı kişilerin sayısı yüzde üç bitmedi "bir bildirimde yapar. nüfusun, "Türkiye ve Arnavutluk, en azından, gerçek üyeleri ve gevşek bağlı olanların oranı çok daha büyük olduğunu belli görünür. Yazar ilk kez 1913 yılında Türkiye'yi ziyaret ettiğinde, Türkiye ülke Sünni (yani) görünümü ortodoks İslâmî noktası olduğunu kitaplardan almış izlenimi altında gitti . O hızla, insanların sadece çok büyük bir kısmı, tekke ve tarikatlar ile bağlantılı olduğunu, onun için sürpriz bulundu, ancak resmi camide ibadet (namaz) imamlar Cuma çıktı liderleri bile, oyunculuk bulunan diğer günlerde olarak Şeyh (Shaikhs) derviş tekkeleri. (2) Muharrem sırasında, Şiiler, özellikle ölüm ve Hüseyin Ali ve ailesi onlardan Halifeliğin alarak yapılan erken adaletsizlik hatırlamak ay, yazar sonra tekke tekke ziyaret etti ve onlara tutkuyla yas bütün dervişler bulundu. Hasan ve Hüseyin ölüm. Bu konuda daha sonra Türkiye'nin en büyük alimlerinden biri ile tartışırken yazar Türk halkı görünüşte Sünni tekke ve tarikatlar, kısmen Şii, en azından kendi eğilimleri, ve kesinlikle daha ziyade ortodoks daha mistik bir kapak altında iken olduğu izlenimini dile getirdi . Bilgin cevap oranı, muhtemelen altmış yüzde muhtemelen, ülkenin geri kalanından daha az Konstantinopolis var . insanlar dervişi tarikatlarına doğrudan veya dolaylı olarak ait. Hıristiyan ülkelerde kilise tarihinin zulüm, Protestanlar ve Katolikler öldürme tersi deneyimli olduğuna işaret etti, ancak bu konuda belirli bir ahlaki avantaj olduğunu. Samimiyetin, dedi, bu zulüm arkasında yatıyordu. Müslüman topraklarda, şöyle devam etti, takiye, ikiyüzlülük, uygulaması mümkün olan bir adam, gerçeğe geleneksel ve resmi bir yaklaşım yerine daha deneysel vurguladı mistik bir kardeşlik ortodoks bir üyesi olarak onun ayakta devam büyümüş , oysa.


Türkiye'de, bu nedenle, Tanrı'nın doğrudan bir bilgi isteyenler bir kardeşlik grup hayat Bu eğilim bazen yüzeyin altında yatan yaygın bir eğilim olarak kabul edilmesi gerekir, ama muhtemelen insanların büyük bir çoğunluğu hayatlarını etkileyen.
Genel olarak, bu grupların ideolojisi bu dilde okumak ve yazmak için de mümkün olan derviş liderleri arasında öğrenilen, Arapça ve Farsça kaynaklardan geldi. Tüm Türk tarikat için fikirler en önemli acil kaynakları Mesnevi, Mevlana Celaleddin Rumi, Mevlevi derviş düzeni koruyucu azizi Onüçüncü yüzyılda, Farsça yazılmış bir şiir, ve iki Arap eserleri Futuhatı Mekkiye ve Fususul edilmiştir Muhyiddini Arabi (1165-1240) Hikâm. Bu kitapların etkisi ile geliştirilen sistem altında bir vakıf Asya geçmişten miras gümrük ile Türk halkının ortak inanç ve uygulamaları olduğu gibi yalan. Mevlevi seçkin örneği olan bazı siparişleri, aristokrat, entelektüel tarikatlarına olarak, özellikle büyük ölçüde estetik çekiciliğin üst sınıflar o gerekçesiyle üye çeken, kent merkezleri başta büyüdü. Bektaşiler kayda değer bir üs olan diğer gruplar, halkın yaşamını doğrudan geliştirdi. Bu ikinci grupta yüzey, halkın kabul edilen bir din haline gelmiştir İslam yatıyor. Altındaki bütün Osmanlı geçmişi, gelenekleri ve uygulamaları, onüçüncü yüzyılda sınırlarını birlikte karışıyordu çeşitli halkların etnik yaşam aslen geldi yoluyla aşağı, yatan ve gelen kimin aralarında insanların doğal bir din büyüdü.

2. TÜRK YAŞAM BEKTAŞÎ SİPARİŞ VE YERİ
Osmanlı İmparatorluğu'nun Türk halkının büyük bir kısmının hayatı üzerindeki etkisi icra birçok Derviş tarikatlarına Bektaşiler arasında özel bir yeri var. Onlar sadece sayılar bakış açısından bakıldığında önemli oldu. Bektaşiler kendilerini yaklaşık yedi milyon sayıları tahmin ediyoruz. Ali Turabi Baba, Bektaşi tekkesi Mt postnişinlik. Tomori onun Historija E Bektashinjvet (3) yazılı Arnavutluk, 1826 yılında da Yeniçeri ve Bektaşi beraberindeki kaldırılması imha önce, yıllık istatistikler tutuldu söylüyor ve bu rakamlar göstermiştir ki, sayısı olan 7.370.000 yedi milyon için Bektaşiler Stambul ve Irak, Girit, Makedonya ve özellikle Balkanların diğer bölümlerde dağınık kalan Anadolu, Arnavutluk 100.000, 120.000. Ekim 1933 yılında Niyazi Dedei Arnavutluk resmen tanınan Bektaşi topluluğunun başkanı, eski Türk İmparatorluğu daha fazla veya daha az gevşek bağlı Kızılbaş sayma 7.500.000 Bektaşiler olduğunu bizzat tahmin bana verdi. Türkiye sadece Doğu Anadolu bölgesi vardı, o 1.500.000 söyledi. Arnavutluk'ta 200,000 veya yüzde yirmi vardı tahmin edilmektedir. Nüfusun. Onyedinci yüzyılda yazılı İngilizce treveller ve tarihçi, Rycaut, Bektaşiler ", bunların kökünü kaziyacak hemen hemen imkansız olduğundan artık o geniş sayıda haline geldi." Söylüyor o Bektaş milyonlarca takipçileri vardı söyleyerek hocasına tırnak. (4) 1340 (1924) yazarken daha yeni bir gözlemci, Besim Atalay, Büyük Millet Meclisi Aksaray delegesi, 1,500,000 sayıları tahmin ediyor. (5) görünüşe göre bu rakam Kızılbaş ve Tahtajis dahil olmak üzere. Biz yaklaşık yüzde on, herhangi bir gözlemci tarafından verilen en düşük rakam alırsak. Bu cemiyetin etkisi altında doğrudan veya dolaylı olarak Türkiye nüfusunun edildi. (6)
Mistik bir kardeşlik değil yalnız, Bektaşiler, Yeniçeri Kolordu başından itibaren, görünüşe göre, onların samimi bağlantısı üzerinden 1826 Tüm Osmanlı tarihi boyunca önemli askeri rol oynamıştır. Köy grupları isimleri Kızılbaş (Kırmızı kafaları) altında, Anadolu'nun her yerinde dağınık, Tahtacı Kullanıcı, Abdal Kullanıcı, Çepni Kullanıcı, daha sonra numaralandırılan olması olacak şekillerde, inanç ve gelenek ve dini tören ile genellikle iyi organizasyon Bektaşi organizasyonu ile yakından ilgili bulunmaktadır.
Belki de en önemli gerekçe, ancak genellikle Bektaşi eğitimi için Türk kültürünün tüm öğrenciler için günlük tarafından tanınan, aslında, tüm insanların ortodoks dini hayatı baskın Arap etkisi altında Osmanlı tarihinin üzerinden aşağı, saray çevresinde moda klasik edebiyat Farsça idi, ve Mevlevi Kullanıcı gibi dahi bir büyük mistik amacıyla, bir kitabın Farsça tamamen yazılı, inanç ve uygulama tabanlı, Bektaşiler, sürekli olarak Türk dili tutulan ve inançlarını süregelir zaman ve en azından bazı Türk kültürünün İslam öncesi unsurları pratik. Türk Ocak adı verilen ulusal kültür toplumu resmi dergisinde yazmaya 1926 yılında bir Türk araştırmacı, Türk milli ideali Arap enternasyonalizm ifadesini bulabilirsiniz asla iddiada bulunmaz, ancak tekke veya lodge buldun bunlarla ilgili Bektaşiler ve köy grupları baş örnekleridir Alevi siparişlerin oda. Gizli uygulamalar sadece bu dini grupların bulunduğu "ulusal özgürlük" oldu. (7) çok amacı, diyor, bu grupların kurucuları, Türk dil ve ırk ve kan korumak oldu. (8)
Bu bakış açısından, aşırı iken, Cumhuriyeti Anabilim Dalı 1930 yılında 3.000 adet basılan biyografik skeçler ve dini ayet seçimleri içeren Bektaşi Şairleri (9) adlı bir kitap gerçeği ile gösterilir, yalıtılmış bir birey olduğunu 180 Bektaşi şairlerinden. , Yazma anyother tip çok, orijinal Türk dili ve Türk edebiyatı formları kullanıldı ve Türk milli örf ve puan çünkü son yıllarda okul kullanmak yazılı Türk edebiyatının her tarihi, her yüzyıl için "Bektaşi Edebiyatı" vurguladı görüşünü yansıtıyordu.

3. BEKTAŞÎ SİPARİŞ VE ÇALIŞMA VE KISA TARİHİ
Bektaşi bilim adamlarının parçası Modern ilgi Von Hammer tarafından yazılmış Türkiye'nin tarihinin en büyük geri dönmek için söylenebilir. Hacı Bektaş Velî başında yeniçeri askerleri ilk kutsama geleneği tarihin tanıtım verilir. Brown kitabında, Dervişler veya Oriental Spiritüalizm, ortaya çıktığında (10) sırasını kendisi ve uygulamaları yazmak için ilk girişimi 1868 yılında geldi. Inançları ve uygulamaları ve sembolleri Bektaşi yanı sıra diğer tarikat ile yapmak zorunda bir materyal, son derece değerli, ancak eleştirisiz toplanması, bu kitapta yakın duruşu ile notlar, dizin ve daha iyi bir düzenleme ile yeni bir baskısında basılmış oldu . (11) şüphe yeni bir ışık, Prof. Edward G. Browne, 1897 baharında, bir ile yapmak zorunda çeşitli antlaşmalar içeren Paris'te Bibliotheque Nationale iki el yazmaları okuyan bir Paskalya tatil geçirdim, Bektaşi inanç atıldı karanlık mezhep Hurufis çağırdı. Bu çalışmanın sonuçları, Ocak 1898 tarihinde Royal Asiatic Society Journal of yayınlanmış ve aynı derginin Temmuz 1907 sayısında ikinci bir makalede, Prof. Browne daha fazla keşifler bildirdi. 1897 yılında Paris'te yaptığı çalışmalar Hurufi mezhep ilgi ile karıştırılır, o Orient Hurufi metinler onu temin etmek kitapçı emretmişti. Onun için sürpriz bir düzenin, antlaşmalar, uzun zaman önce ölmüş, bazı günümüz çeyreğinde kullanımı olduğunu açıklayan miktarlarda açık sanılan. Soruşturma Açık Bektaşiler geldiğini keşfetti ve bugünkü Bektaşi Hurufi mezhebinin kurucusu Fazlullah, doktrinler, süregelir ediliyordu.
Bektaşiler kritik bir çalışmada ilk girişimi 1908 yılında Almanya'da ortaya çıktı. Prof Jacob onun Mesajlar zur Kenntnis des Derwisch Ordens der Bektaschis, sadece, diğer şeyler arasında, Hacı Bektaş Velî zamanında bizzat onun nimet vermiş olabilir geleneğini eleştirerek, tarih ve Bektaschis yayılması incelenir. hesap, özellikle Yeniçeri kolordu kurucu değil, aynı zamanda 1873 (1290) Kaşif ul Esrar ve Def ul Esrar, şeytanlar ve Rejector Sırlar Discoverer, Bektaşiler acı bir saldırı olarak adlandırılan bir Türk kitap bir çeviri eklendi Hurufi doktrinleri kabul. Jacob tüm malzemenin dikkatli bir analizi, oryantal ve batı, Bektaşi sonra yatak içeren bu çalışma, 1909 yılında yayınlanan kitabında Die Bektaschijje takip etti. Bu kitapta o kaynakları, Hristiyan, Şii, Bektaşiler, öğreti ve uygulamaların almıştı Gnostik ve Pagan bir çalışma için özel bir önem verdi.
Özellikle Atina, Bektaşiler, kendi coğrafi dağılımı, kendi yöntemlerini ilginç çalışmalar British School Annals, 1911 yıl içinde Türkiye'de yayınlanan kişisel seyahat ve soruşturma İngilizce, klasik, FW Hasluck, yaptığı çalışmalar oturtmakta propaganda ve Hıristiyan kutsal yerler ilişki kutsal yerler. Bu çalışmalar, 1928 yılında Türk (12) tercüme edilmiştir. Daha sonra, Avrupa konu Hasluck her kitap taşıyan bir okuma alanında bu kişisel araştırmalar tamamlayan, ölümünden sonra, eşi, sultanlara altında Hıristiyanlık ve İslam başlığı altında 1929 yılında yayınlanan materyal bir kitle toplandı. Bu çalışmalarda Hasluck Yeniçerilerin kuruluşunun anlamak için Avrupa kaynakları incelemiş ve bunlarla gerçek olamazdı bağlantılı olarak Hacı Bektaş Veli geleneği Tahat sonucuna vardı. O gerçek kurucusu Fazlullah Hurufi, Bektaşi bulmak eğiliminde ve sadece kendi adının katkıda olası bir kabile atası olarak dışında Hacı Bektaş Veli'nin varlığının (13) tarihsellik bile şüphe etmek için.
Bu arada Türk bilim adamları Türk kaynaklarında çalışma olmuştu. 1918 yılında İstanbul Üniversitesi'nden Prof Dr. Köprülü Zade Fuat Bey (14), Hacı Bektaş Velî, gelenekleri ve tarihi gerçekler önemli bir çalışma için önemli bir alan tahsis Turish Edebiyat (15) yaptığı önemli İlk sufilerin yayınladı. 1924 yılında Yazı Galata Saray okulda bir profesör (16), Hilmi Ziya, Hacı Bektaş Velî geleneği içinde başlamış olan, çalışma, onun aşırı reddine kritik bir aşamaya geçtiğini Mihrap dergisi (17) de kaydetti etkisi, sarkaç, Bektaşi tarikatının kurucusu şimdi daha gerçekten tarihsel bir görüntü vermek için geri dönüyor, hatta kendi varlığını ve bu. Bu makalede bir kopyası, Hacı Bektaş Veli'nin varlığının, ama aynı zamanda onun öğretileri üzerine ışık atma, 812 (1409) tarihli bir çalışma ortaya çıkarıldığını duyurdu. (18) Ekim 1923 yılında Prof. Fuat Bey, Bektashiism Kökenleri çok önemli bir adres, Paris'teki Uluslararası Dinler Tarihi Kongre teslim. Yılında tüm tarikat arka plan anlamak için Anadolu'nun dini geçmişi okuyan gerekliliğine işaret ederek, şimdiye kadar Bektaşiler yapılan çalışmaları eleştirdi. O sadece Hacı Bektaş Velî tarihsel karakteri daha kesinlikle kurulması "Erken Mystics" yayın bu yana keşfedilen yeni bir tarihsel kanıt, aynı zamanda ana görünüşte otantik öğretileri ifşa. (19)
Kritik alimlerinin önemli bir araştırma, son yıllarda hayatı, doktrinler ve Alevi ya da sözde köy Bektaşi grupları uygulamaları haline getirilmiştir doğrudan iş Ek. 1928-1930 Prof Yusuf Ziya Bey yıllarda Üniversitesi İlahiyat Bölümü Dergisi, Alevi yaşamının yeterince samimi bir bilgi arama, Eski Şehir çevresinde Alevi köylerinde arasında kişisel ziyaret en ilginç hesap yayınladı ve böylece düşünce gerçek bir Alevi rol ziyaret Smyrna yakın Tahtacı köylerine olabilir. (20) gerçek hayattan bu çalışmalar sonucu, Bektaşi, onun doktrinleri ve uygulamaları ile bu köy Alevi grupların gerçek bir ilişki kurulmasında özel değeri bir fon bilgi vermektedir.
Mevlevi Sema Gösterisi ve Rufai ya da Howling Dervişler gibi Türkiye'nin tarikat başkalarının aksine, Bektaşiler ibadet herhangi bir kamu hizmeti var. Aslında, tüm ritüel Bektaşi gibi mutlak gizliliği korunuyor ve inançlarını açıkça uzun Bektaşi Secret gibi Türkiye'de büyük bir merak hakim olduğu bir kamu anlayışı gizlilik içinde tutulur. Zor gizemini keşfetmek için bir girişim kitaplar ve makaleler yazılmıştır. Besim Atalay, Bektaşilik ve Edebiyatı (21) ve Ahmet Rıfkı Bektaşi Sırrı (22) (Bektaşi Gizli) arasında Sipariş adil bir değerlendirme hem de bir girişimleri, bu daha önemli. Ziya Bey'in, günlük bir gazete, Yeni Gün, (23) sütunlarında "Bektaşilik" Bektaşi noktadan tarih, inanç ve uygulamaların bir hesap sunan, mükemmel bir studyby bir Bektaşi kendisi. Türkiye Cumhuriyeti bütün tarikat kaldırıldı beri genellikle Bektaşiler tarafından ifade ile anlaşma bakış noktası ile makaleler sonu. Cumhuriyeti bu yana diyorlar, Bektaşiler uzun süre durup ne başarılı hükümet eylem - Halifeliğin, peçe ve sosyal sınırlamalar kadınların özgürlüğü, dini liderler, fanatizm bir son vermek kaldırılması için gerekli orada artık Cumhuriyeti sınırları içinde düzenin devamı.
Meraklı öğrencilerin olumlu raporları ofset, ve belki de doğal bir sonucu olarak alışılmışın dışında bir doktrin gizli tutulur gibi pek çok makale, Bektaşiler, amortisman, tüm tekke kapalı iken, Kasım 1925 yılından bu yana, özellikle son yıllarda ortaya çıktı . Onların gizli, hem din ve ahlaka aykırı bir şey olduğu gösterilmiştir. (24) önemli bir zaman bir Bektaşi Türkiye'nin en büyük yazarları biri, Yakup Kadri, kendisi tarafından roman, Nur Baba, kitap formunda iki sürümleri, (25) sonra ilk gazete sütunlarında ortaya çıktı ve, bir inanılmaz derecede samimi bir tedavi Tarikatlarda önce yazılmış ihlalleri, ihtiyaç duyulan reform yardım umuduyla kaldırıldı.

4. BU ÇALIŞMANIN AMACI
Türkiye'nin askeri geçmişi ile yakın bağlantısı ile, yüzyıllar boyunca öğrencilerin dikkatini meydan gizemini bu düzen, ve onun sosyal ve edebi kültür, yüksek övgü ve acı kınama açıklamaları kaleme alınmıştır hangi bir sipariş, biz çalışma girişimi için bu sayfalarda. Amacımız sipariş övgü ne de kınamak için, ancak amaca en iyi şekilde sempatik bir yabancı çalışırken, objektif çalışma ne olacak, yaşam ve sorunları, evrenin gizemini ve açıklama görmek için, bir Bektaşi kendini görür. Bektaşi şiir ve diğer edebi ifadeler akıllı okumak için bir giriş olabilir ki, bu çalışma düzenin inanç ve uygulamaların yeterince kapsamlı bir fuar olarak hizmet edeceğini ümit ve Bektaşi edebiyatının ortak referanslar. Sadece ikincil bir şekilde genel olarak İslam ve diğer dini kökenleri ile ilişkileri gösteren bir çalışmadır. Diğer dini sistemleri için çok sayıda benzerlikler dikkat çekti, ancak yazar, dogmatik, kesin ve tek bir kaynaktan belli bir inanç sonunda uygulamanın kökeni izlemek için herhangi bir girişimi açıkçası şüpheci olacak. Hem inanç ve uygulamaların sık sık, her grubun edildiği tanıdık bir şey bulmak, ortak unsurlar muhafaza veya farklı, çok karışık bir nüfus çekmek şekilde değişti elemanları yeni bir formda birleştiren farklı yönlere etkilerin sonucu zaten biliniyor.
Bu çalışmada esas olarak, kendi edebiyat ve aslında onların liderleri tarafından kullanılan el yazması kılavuzlarında açıklanmıştır Bektaşiler inanç ve uygulamaları almak için bir girişim olmasına rağmen, başından bu gerçeklere belirtilen de önerilir gelmiştir.ufak sipariş geçmişi ve kökeni hakkında bilinenler. Avrupalı ​​bilim adamları tarafından daha önceki çalışmalarda yanıltıcı olduğunu yazar inanıyor bu yana daha gerekli. Türk bilim adamları tarafından keşfedilen yeni malzeme, yeni bir ışık, tarihin bu çok karanlık ama önemli bir sayfa atılmış bulunmaktadır. Kadar soruşturma yapılacağı henüz ihtiyacı var, ancak, önce Bektaşiler ve Osmanlı tarihinin oynamış bir parçası kökeni tam hikaye yeterince anlaşılmış olabilir.

Notlar:
(Kitabında Birge, 1'den başlayarak, her sayfalarında verilen notlar, ama biz tüm sayfalar için sürekli numaralarını vermek. Editörler )
(1) İslam Ansiklopedisi, makale Tasavvuf.
(2) Tekke, ibadet ve öğretim için toplama bir derviş yeridir.
(3) Historija E Pergjitheshme E Bektashinjvet prej Ali Turabiut Ate. Ülkenin başkenti Tiran, 1929. Sayfa 64
(4) Paul Rycaut, Londra, 1668 Osmanlı İmparatorluğu'nun Günümüze Devlet. Sayfa 149.
(5) Bektaşilik ve Edebiyatı, Besim Atalay. İstanbul, 1340. Sayfa 5.
(6) Hasluck sultanlara altında Hıristiyanlık ve İslam, sayfa 161, kendilerini onların toplam sayısı 3.000.000 iddia bu Bektaşiler Arnavutluk'taki Bektaşiler sayısı olarak 80.000 verir ve şöyle der.
(7) Türk Yurdu, no. 21, Eylül 1926, türkiyede Alevi Zümreleri Baha Sait makale. Sayfa 204.
(8) age. 207 Sayfasında.
(9) Bektaşi Şairleri, Sadettin Nüzhet, İstanbul, 1930.
(10) Geschichte des Osmanischen Reiches; Pesth, 1834, Vol. I, sayfa 97.
(11) Darvishes, Oxford Press, 1927.
(12) Bektaşilik Tetkikleri, İstanbul, 1928.
(13) Hasluck sultanlara altında, Hıristiyanlık ve İslam, sayfa 341 ve 488.
(14) aile isimleri seçimi ve kayıt gerektiren kanun uyarınca, bu isim M. Fuad Köprülü, 1936 yılında değiştirildi.
(15) Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar.
(16) İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
(17) Temmuz 1340, no. 15, 16, 515 sayfa.
(18) Temmuz 1340, no. 15, 16, 517 sayfa.
(19) Les Origines du Bektachisme, Extrait des du Congres International d'Histoire des Dinler görür. Paris, 1926. Madde Bektaşiliğin Menşeleri Türk Yurdu, no: 8, 1341.
(20) İlahiyat Fakültesi Mecmuası, no. 8, 12, 13, 14, 15, 17, 19, yıl 1928-1930. Daha önceki bir çalışmada da benzer bir konu haline V. Luschan tarafından 1891 yılında yapılmış vardı: Archiv olarak "Die Tahtadji und andere Reste der der Alten Bevolkerungt Lykiens". für Anthropologie, 19.Pd., Braunschiveig 1891.
(21) 1340 (1924) yılında İstanbul'da yayınlanmıştır.
(22) 1325-1327 (1909-1911) İstanbul'da Yayınlandı
26 Ocak 1931 - 8 Mart 1931 (23) Kırk taksit.
(24), örneğin, Büyük Gazete, No 1-26, Kasım 1926-Mart 1927 makalelerine bakın.
(25) İkinci Basım, İstanbul, 1923.

toklucaktan haberler

dernek nedir.amaçları

TOKLUCAK DER .in ARIK DER ile ZARA DER. yanyana olan arsa ile ilğili bilgiler.. 1- konu hakkında gelişmeler.. 2- varılan durum 3- dernek üyelerinin konu hakkında bilgileri GEREKLİ BİLGİLER TOPARLANIP ..GELİŞMELER..SİZLERE DUYURULACAKTIR. MAİL. ADRESİM ..haloyildiz@gmail.com ..SİZLERİN ULAŞABİLDİĞİ BİLGİLERİ PAYLAŞIRSANIZ ..YAYINLARIZ. ERGÜN YILDIZ..

DERNEK NEDİR? NASIL KURULUR?

Derneğin tanımı

23.11.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5253 sayılı Dernekler Kanununun 2. maddesinde derneğin tanımı; " Dernek: Kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az yedi gerçek veya tüzel kişinin, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi topluluklarını” olarak yapılmıştır.

Kimler dernek kurabilir

Fiil ehliyetine sahip gerçek veya tüzel kişiler, önceden izin almaksızın dernek kurma hakkına sahiptir.

Dernek kurucusu olabilmeleri ile ilgili olarak, Türk Silâhlı Kuvvetleri ve kolluk kuvvetleri mensupları ile kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri hakkında özel kanunlarında getirilen kısıtlamalar saklıdır.

Ayrıca, onbeş yaşını bitiren ayırt etme gücüne sahip küçükler; toplumsal, ruhsal, ahlakî, bedensel ve zihinsel yetenekleri ile spor, eğitim ve öğretim haklarını, sosyal ve kültürel varlıklarını, aile yapısını ve özel yaşantılarını korumak ve geliştirmek amacıyla yasal temsilcilerinin yazılı izni ile çocuk dernekleri kurabilir veya kurulmuş çocuk derneklerine üye olabilirler.

Oniki yaşını bitiren küçükler yasal temsilcilerinin izni ile çocuk derneklerine üye olabilirler ancak yönetim ve denetim kurullarında görev alamazlar.

Çocuk derneklerine onsekiz yaşından büyükler kurucu veya üye olamazlar.

Dernek kurucusu olacak kişilerde aranan fiil ehliyetine ne şekilde sahip olunur.

4721 sayılı Türk Medeni Kanununda belirtildiği üzere; ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan her ergin kişinin fiil ehliyeti vardır.

Ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmamak: Yaşının küçüklüğü yüzünden veya akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk ve bunlara benzer sebeplerden biriyle akla uygun biçimde davranma yeteneğinden yoksun olmamak yada bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm bulunmamaktır.

Ergin olmak: Onsekiz yaşını doldurmuş olmak veya onsekiz yaşın doldurmamış olduğu halde evlenmiş olmak yada onbeş yaşını doldurmuş küçüklerin kendi isteği ve velisinin rızasıyla mahkemece ergin kılınmış olmaktır.

Tüzel kişiler, kanuna ve kuruluş belgelerine göre gerekli organlara sahip olmakla, fiil ehliyetini kazanırlar. Tüzel kişinin iradesi, organları aracılığıyla açıklanır.

Dernekler özel hukuk tüzelkişisi olup, Türk Medeni Kanununun 48. maddesinde belirtilen tüm hak ve yetkilere sahiptir.

Hangi amaçla dernek kurulamaz

Anayasa ve kanunlarla açıkça yasaklanan amaçları veya konusu suç teşkil eden fiilleri gerçekleştirmek amacıyla dernek kurulamaz.

Derneğin amacı; kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir gayeyi gerçekleştirmeye yönelik, anlaşılabilir ve süreklilik arz etmelidir. Hukuka veya ahlâka aykırı olmamalıdır.

Derneğin kuruluş şekli

Dernekler, kuruluş bildirimini, dernek tüzüğünü ve gerekli belgeleri yerleşim yerinin bulunduğu yerin en büyük mülki amirine verdikleri anda tüzel kişilik kazanırlar.

Dernek tüzüğünün içeriği

Dernekler Mevzuatı gereğince derneğin tüzüğünde aşağıda gösterilen hususların belirtilmesi zorunludur:

a-Derneğin adı ve merkezi. (Derneğinizin adı, daha önce kurulmuş olan bir derneğin adından farklı olmak zorundadır. Dernek adını kontrol etmek için tıklayınız)

b-Derneğin amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için dernekçe sürdürülecek çalışma konuları ve çalışma biçimleri ile faaliyet alanı.

c-Derneğe üye olma ve üyelikten çıkmanın şart ve şekilleri.

d-Genel kurulun toplanma şekli ve zamanı.

e-Genel kurulun görevleri, yetkileri, oy kullanma ve karar alma usul ve şekilleri.

f-Yönetim ve denetim kurullarının görev ve yetkileri, ne suretle seçileceği, asıl ve yedek üye sayısı.

g-Derneğin şubesinin bulunup bulunmayacağı, bulunacak ise şubelerin nasıl kurulacağı, görev ve yetkileri ile dernek genel kurulunda nasıl temsil edileceği.

h-Üyelerin ödeyecekleri giriş ve yıllık aidat miktarının belirlenme şekli.

ı-Derneğin gelir kaynakları.

i- Derneğin borçlanma usulleri.

j- Derneğin iç denetim şekilleri

k-Tüzüğün ne şekilde değiştirileceği.

l-Derneğin feshi halinde mal varlığının tasfiye şekli.

m-Dernek geçici yönetim kurulu üyelerinin adı, soyadı, görev ünvanı.

Dernek tüzüğünde kanunen belirtilmesi zorunlu hususlar dışında, Kanuna aykırı olmamak kaydıyla tüzükte yer alması istenilen diğer hükümler eklenebilir.

Örnek Dernek Tüzüğü İçin Tıklayınız.

Dernek kuruluşu için gerekli belgeler

Dernek kurucuları (en az yedi gerçek veya tüzel kişi) tarafından imzalanmış olan (Dernekler Yönetmeliği Ek-2’de bulunan) iki adet kuruluş bildirimi ve aşağıda belirtilen ekleri, derneğin kurulacağı yerin mülki idare amirliğine verilir.

a) Kurucular tarafından her sayfası imzalanmış üç adet dernek tüzüğü,

b) Kurucuların nüfus cüzdan fotokopisi,

c) Dernek kurucuları arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluş belgesi ile tüzel kişiliklerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın fotokopisi,

d) Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde, bu tüzel kişilerin dernek kurucusu olabileceğini gösteren İçişleri Bakanlığınca verilmiş izin belgesi,

e) Kurucular arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye'de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin fotokopileri,

f) Yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste.

Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerdeki dernek kuruluş işlemlerinde istenen belgeler birer arttırılarak verilir.

Dernekler, kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik kazanırlar.

Çocuk derneklerine tüzel kişiler kurucu veya üye olamazlar, ayrıca çocuk derneklerinde kuruluş bildirimine, kurucu çocukların yasal temsilcilerinin izni eklenir.

Dernek kuruluş bildiriminin incelenmesi

Dernek kuruluş bildirimi ve belgelerin doğruluğu ile dernek tüzüğü, en büyük mülki amir tarafından altmış gün içinde dosya üzerinden incelenir.

Kuruluş bildiriminde, tüzükte ve kurucuların hukuki durumlarında kanuna aykırılık veya noksanlık tespit edildiği takdirde bunların giderilmesi veya tamamlanması derhal kuruculardan istenir. Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülki amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması içir durumu Cumhuriyet savcılığına bildirir. Cumhuriyet savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir.

Kuruluş bildiriminde, tüzükte ve belgelerde kanuna aykırılık veya noksanlık bulunmaz ya da bu aykırılık veya noksanlık belirli sürede giderilmiş bulunursa; keyfiyet derhal derneğe yazıyla bildirilir ve dernek, dernekler kütüğüne kaydedilir.

Derneğin zorunlu Organları hangileridir

Derneğin zorunlu organları, genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur.

Dernekler zorunlu organları dışında başka organlar da oluşturabilirler. Ancak, bu organlara zorunlu organların görev, yetki ve sorumlulukları devredilemez.

Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden oluşur. Genel kurul, dernek organlarını seçer ve derneğin diğer bir organına verilmemiş olan işleri görür.

Genel kurul, üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma hakkında son kararı verir, derneğin diğer organlarını denetler ve onları haklı sebeplerle her zaman görevden alabilir.

Yönetim kurulu, beş asıl ve beş yedek üyeden az olmamak üzere dernek tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur.

Yönetim kurulu, derneğin yürütme ve temsil organıdır; bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirir.

Temsil görevi, yönetim kurulunca, üyelerden birine veya bir üçüncü kişiye verilebilir.

Denetim kurulu, üç asıl ve üç yedek üyeden az olmamak üzere dernek tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur.

Denetim kurulu, denetleme görevini, dernek tüzüğünde belirtilen esas ve usullere göre yapar; denetleme sonuçlarını bir raporla yönetim kuruluna ve genel kurula sunar.

Derneğin kuruluşundan sonra yapılması gereken işlemler

A- Defter tutulması

Dernekler tarafından tutulması zorunlu olan defterler temin edilerek kullanmaya başlanılmadan önce dernekler biriminden veya noterden onaylattırılmalıdır.

Dernekler aşağıda yazılı defterleri tutarlar.

a) İşletme hesabı esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:

1) Karar Defteri: Yönetim kurulu kararları tarih ve numara sırasıyla bu deftere yazılır ve kararların altı toplantıya katılan üyelerce imzalanır.

2) Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derneğe giriş ve çıkış tarihleri bu deftere işlenir. Üyelerin ödedikleri giriş ve yıllık aidat miktarları bu deftere işlenebilir.

3) Evrak Kayıt Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve sıra numarası ile bu deftere kaydedilir. Gelen evrakın asılları ve giden evrakın kopyaları dosyalanır. Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar çıktısı alınmak suretiyle saklanır.

4) Demirbaş Defteri: Derneğe ait demirbaşların edinme tarihi ve şekli ile kullanıldıkları veya verildikleri yerler ve kullanım sürelerini dolduranların kayıttan düşürülmesi bu deftere işlenir.

5) İşletme Hesabı Defteri: Dernek adına alınan gelirler ve yapılan giderler açık ve düzenli olarak bu deftere işlenir.

6) Alındı Belgesi Kayıt Defteri : Alındı belgelerinin seri ve sıra numaraları, bu belgeleri alan ve iade edelerin adı, soyadı ve imzaları ile aldıkları ve iade ettikleri tarihler bu deftere işlenir.

b) Bilanço esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:

1) (a) bendinin 1, 2, 3 ve 6 ncı alt bentlerinde kayıtlı defterleri bilanço esasında defter tutan dernekler de tutarlar.

2) Yevmiye Defteri, Büyük Defter ve Envanter Defteri: Bu defterlerin tutulma usulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanununun Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri esaslarına göre yapılır.

Tutulacak defter ve kayıtların Türkçe olması zorunludur. Defterler mürekkepli kalemle yazılır.

Defterler bilgisayar ortamında da tutulabilir. Ancak form veya sürekli form şeklinde tutulacak defterler, kullanılmaya başlanmadan önce her bir sayfasına numara verilerek ve onaylatılarak kullanılabilir. Onaylı sayfalar kullanıldıktan sonra defter haline getirilerek muhafaza edilir.

Yevmiye defteri maddelerinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kurallarına göre düzeltilebilir. Diğer defter ve kayıtlara rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde düzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üst veya yan tarafına veya ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılabilir. Yanlış rakam ve yazının çizilmesi halinde, bu rakam ve yazıyı çizen tarafından paraflanır.

Defterlere geçirilen bir kayıt; kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz hale getirilemez.

Karar defterinin sayfa sonunda imza için bırakılan bölümü hariç defterlerin satırları, çizilmeksizin boş bırakılamaz ve atlanamaz. Ciltli defterlerde, defter sayfaları ciltten koparılamaz. Tasdikli form veya sürekli form yapraklarının sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz.

Derneklere ait belgeler, kaydedildikleri defterdeki kayıt sırasına uygun olarak numaralandırılır ve dosyalanarak saklanır.

Kayıt zamanı;

İşlemler, defterlere günlük olarak kaydedilir. Ancak, gelir ve gider kayıtları;

a) İşlemlerin, işin hacmine ve gereklerine uygun olarak muhasebe düzeni ve güvenliğini bozmayacak bir süre içinde kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtlar on günden fazla geciktirilmez.

b) Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan belgelere dayanarak tutan derneklerde, işlemlerin bunlara kaydedilmesi, deftere işlenmesi hükmündedir. Ancak bu kayıtlar, işlemlerin esas defterlere kırkbeş günden daha geç intikal ettirilmesine imkan vermez. Dernek defterlerinin denetim amacıyla istenmesi halinde, kırkbeş günlük sürenin dolması beklenmeden kayıtların işlenmesi zorunludur.

Hesap dönemi;

Derneklerde hesap dönemi bir takvim yılıdır. Hesap dönemi 1 Ocak’ta başlar ve 31 Aralık’ta sona erer. Yeni kurulan derneklerde hesap dönemi kuruluş tarihinde başlar ve 31 Aralık’ta sona erer.

Defterlerin ara tasdiki;

Bu defterlerin kullanılmasına sayfaları bitene kadar devam edilir ve defterlerin ara tasdiki yapılmaz. Ancak, bilanço esasına göre tutulan defterler ile form veya sürekli form yapraklı defterlerin, kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda, her yıl yeniden tasdik ettirilmesi zorunludur.

B-Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak Alındı Belgelerinin bastırılması

Alındı belgelerinin biçimi;

Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak Alındı Belgeleri Dernekler Yönetmeliği 42. maddesinde belirtilen biçim ve ebatta yönetim kurulu kararıyla matbaaya bastırılır.

Alındı belgelerinin kontrolü;

Bastırılan alındı belgelerinin seri ve sıra numaraları ile diğer baskı işlerinde kusur bulunup bulunmadığı, sayman üyece kontrol edilir. Kontrolde hatalı olduğu ortaya çıkan cilt veya formlar geri verilerek aynı miktarda yenisi bastırılır. Alındı belgeleri, matbaadan sayman üye tarafından bir tutanak ile teslim alınır.

Alındı belgelerinin deftere kaydı;

Dernek saymanınca teslim alınan alındı belgelerinin tamamı, numarası en küçük olan alındı belgesi cildinden başlamak üzere defterin yalnızca başlangıç, bitiş ve serisi sütunları doldurularak, her bir satırda bir alındı belgesi cildi gösterilecek şekilde alt alta yazılmak suretiyle kaydedilir. Defterin diğer sütunları, alındı belgesi ciltlerinin gelir tahsil edecek kişilere teslim edilmesi veya teslim edilen alındı belgesi cildinin iade edilmesi sırasında doldurulur.

Alındı belgelerinin kullanımı;

Alındı belgeleri, gelir tahsil etme görev ve yetkisine sahip bulunanlara, sayman üyelerce imza karşılığı verilir ve kullanıldıktan sonra imza karşılığı geri alınır. Bu işlemler Alındı Belgesi Kayıt Defterinde gösterilir.

Alındı belgeleri, sabit boyalı sert veya sivri uçlu tükenmez kalemle okunaklı bir biçimde silintisiz ve kazıntısız olarak doldurulur. Ödemede bulunana asıl yaprak koparılarak verilir, koçan kısmı ciltte bırakılır. Düzenleme sırasında hata yapılırsa, hatalı belge yaprağı ödemede bulunana verilmez. Asıl ve koçan yaprakların üzerine “İPTAL” ibaresi yazılıp her ikisi koparılmadan ciltte bırakılır.

Form şeklinde bastırılan alındı belgeleri, elektronik sistemler aracılığıyla doldurulduktan sonra aslı ödemede bulunana verilir; sureti dosyasında muhafaza edilir.

C- Yetki belgesi düzenlenmesi

Dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden (Dernekler Yönetmeliği EK-19’da bulunan) “Yetki Belgesi” dernek tarafından üç nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yetki belgelerinin birer sureti dernekler birimlerine verilir.

Dernek adına gelir tahsil edecek kişiler, ancak adlarına düzenlenen yetki belgelerinin bir suretinin dernekler birimine verilmesinden itibaren gelir tahsil etmeye başlayabilirler

Yetki belgelerinin süresi, yönetim kurullarının görev süresi ile sınırlıdır. Yeni seçilen yönetim kurullarının, yetki belgelerini birinci fıkra esaslarına göre yenilemesi zorunludur. Yetki belgesinin süresinin bitmesi veya adına yetki belgesi düzenlenen kişinin görevinden ayrılması, ölümü, işine veya görevine son verilmesi, derneğin kendiliğinden dağıldığının tespit edilmesi veya fesih edilmesi gibi hallerde, verilmiş olan yetki belgelerinin dernek yönetim kuruluna bir hafta içinde teslimi zorunludur. Ayrıca, gelir toplama yetkisi yönetim kurulu kararı ile her zaman iptal edilebilir. Yetki belgesi ile ilgili değişiklikler yönetim kurulu başkanınca, onbeş gün içerisinde dernekler birimine bildirilir.

D -Gelir–Gider İşlemleri

Dernek gelirleri alındı belgesi ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer.

Dernek adına gelir tahsil etmekle yetkili olan kişiler, tahsil ettikleri paraları otuz gün içerisinde dernek saymanına teslim ederler veya derneğin banka hesabına yatırırlar. Ancak, tahsilatı 2005 yılı için 1000.- YTL’yi (yeniden değerleme oranında artırılır) geçenler, 30 otuz günlük süreyi beklemeksizin tahsil ettikleri parayı en geç iki iş günü içinde dernek saymanına teslim ederler veya derneğin banka hesabına yatırırlar.

Dernek kasasında bulundurulabilecek para miktarı, ihtiyaçlar dikkate alınarak yönetim kurulunca belirlenir.

Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak dernekler, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeleri için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider pusulası, bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için Gider Makbuzu düzenlerler.

Dernekler tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri (Dernekler Yönetmeliği EK-15’te bulunan) Ayni Yardım Teslim Belgesi ile yapılır. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından derneklere yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise Ayni Bağış Alındı Belgesi ile kabul edilir.

Bu belgeler; Dernekler Yönetmeliğinde ((EK-13) (EK- 14) ve (EK- 15)’de) gösterilen biçim ve ebatta, müteselsil seri ve sıra numarası taşıyan, kendinden karbonlu elli asıl ve elli koçan yaprağından meydana gelen ciltler veya elektronik sistemler ve yazı makineleri aracılığıyla yazdırılacak form veya sürekli form şeklinde, dernekler tarafından bastırılır. Form veya sürekli form şeklinde bastırılacak belgelerin, belirtilen nitelikte olması zorunludur.

Saklama süresi;

Defterler hariç olmak üzere, dernekler tarafından kullanılan alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır.

İşletme hesabı tablosu;

İşletme hesabı esasına göre kayıt tutan dernekler yıl sonlarında (31 Aralık) (Dernekler Yönetmeliği EK-16’da gösterilen biçimde) “İşletme Hesabı Tablosu” düzenlerler.

Bilanço esasına göre raporlama;

Bilanço esasına göre defter tutan derneklerin yıl sonlarında (31 Aralık), Maliye Bakanlığınca yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerini esas alarak bilanço ve gelir tablosunu düzenlemeleri yeterlidir.

E-Üye kayıt işlemleri

Derneğe üye olmaları Kanunla yasaklanmamış olan ve dernek tüzüğüne göre üye olma şartlarını taşıyan kişilerin derneğin yönetim kuruluna yapacakları yazılı üyelik başvuruları yönetim kurulunca görüşülerek en çok otuz gün içinde üyeliğe kabul veya isteğin reddi şeklinde karara bağlanıp, sonucu müracaat sahibine yazı ile duyurulması zorunludur. Derneğin, ilk genel kurul toplantısının yapılacağı tarihe kadar, dernek tüzüğünde sayıları belirtilen yönetim ve denetleme kuruları üye tam sayısının asıl ve yedeklerini oluşturabilecek sayıdan az olmamak üzere üye kayıt edilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.

Yönetim kurulunca, karar defterinde alınan karar ile üyeliğe kabul edilmiş bulunanlar dernek üyesi olurlar. Üyeliğe kabul kararının tarih ve sayısı ile üyenin kimlik bilgileri ve aidat ödentileri üye kayıt defterine kayıt edilir.

Yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek yönetim kurulunca en çok otuz gün içinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak deftere kaydedilir.

Üyelik için kanunda veya tüzükte aranılan nitelikleri sonradan kaybedenlerin dernek üyeliği kendiliğinden sona erer.

Hiç kimse, dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir.

Tüzükte üyelerin çıkarılma sebepleri gösterilebilir.

Tüzükte çıkarma düzenlenmemişse üye, ancak haklı sebeple çıkarılabilir. Bu çıkarma kararına, haklı sebep bulunmadığı ileri sürülerek itiraz edilebilir.

F- Genel kurul toplantısı

Derneğin, kuruluş işlemlerinde eksiklik ve kanuna aykırılık bulunmadığına ilişkin olarak mahallin mülki amirliğince yapılan yazılı bildirimi izleyen altı ay içinde dernekler ilk genel kurul toplantısını yapmak ve organlarını oluşturmakla yükümlüdürler.

Genel kurul;

a) Dernek tüzüğünde belli edilen zamanlarda olağan,

b) Yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı isteği üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır.

Genel kurul toplantıya yönetim kurulunca çağrılır.

Çağrı usulü;

Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesini düzenler. Genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az onbeş gün önceden, günü, saati, yeri ve gündemi bir gazetede ilan edilmek veya yazılı ya da elektronik posta ile bildirilmek suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla olamaz.

Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum geri bırakma sebepleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler ikinci toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre yeniden çağrılır.

Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz.

Toplantı usulü;

Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, yönetim kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edilir. Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler. Kimlik belgesini göstermeyenler, belirtilen listeyi imzalamayanlar ile genel kurula katılma hakkı bulunmayan üyeler toplantı yerine alınmaz. Bu kişiler ve dernek üyesi olmayanlar, ayrı bir bölümde genel kurul toplantısını izleyebilirler.

Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı yönetim kurulu başkanı veya görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde de yönetim kurulunca bir tutanak düzenlenir.

Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek divan heyeti oluşturulur.

Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerin divan heyetine kimliklerini göstermeleri ve hazırun listesindeki isimlerinin karşılarını imzalamaları zorunludur.

Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir. Genel kurul, gündemdeki konuların görüşülerek karara bağlanmasıyla sonuçlandırılır. Genel kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır.

Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur.

Mahkemece kayyım atanması veya Medeni Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre görevlendirilme yapılması halinde, bu maddede yönetim kurulana verilen görevler bu kişiler tarafından yerine getirilir.

G-Genel kurul sonuç bildirimi;

Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını izleyen otuz gün içinde, yönetim ve denetim kurulları ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren (Dernekler Yönetmeliği EK-3’te belirtilen) “Genel Kurul Sonuç Bildirimi “ ve ekleri yönetim kurulu başkanı tarafından mülki idare amirliğine bildirilir:

Bu bildirime;

a) Divan başkanı, başkan yardımcıları ve yazman tarafından imzalanmış genel kurul toplantı tutanağı örneği,

b) Tüzük değişikliği yapılmışsa, tüzüğün değişen maddelerinin yeni ve eski şekli ile dernek tüzüğünün son şeklinin her sayfası yönetim kurulunca imzalanmış örneği.

Eklenir.

Genel kurul sonuç bildirimi ve ekleri, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerde bulunan dernekler tarafından iki suret olarak verilir.

Genel kurul sonuç bildirimleri, dernek yönetim kurulu tarafından yetki verilen bir yönetim kurulu üyesi tarafından da yapılabilir. Bildirimin yapılmamasından yönetim kurulu başkanı sorumludur.

Sandığı bulunan dernekler, sandıklarına ait genel kurul sonuç bildirimi ve eklerini bu maddede belirtilen usulde mülki idare amirliğine bildirirler.

H-Beyanname verilmesi

Beyanname verme yükümlülüğü

Dernek yönetim kurulu başkanları, her takvim yılının ilk dört ayı içinde bir önceki yıla ait Dernek Beyannamelerini (Dernekler Yönetmeliği EK-21’de bulunan) doldurarak mülki idare amirliğine vermekle yükümlüdürler. İl merkezlerinde ve büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçelerde bulunan dernekler beyannamelerini bir adet, diğer ilçe merkezinde bulunanlar ise iki adet olarak verirler.

Şubeler, mülki idare amirliğine verecekleri beyannamelerin birer örneğini bağlı bulundukları derneğe de vermekle yükümlüdürler.

I-Değişikliklerin bildirilmesi

Dernekler, yerleşim yerlerinde (İkametgahlarında) meydana gelen değişiklikleri (Dernekler Yönetmeliği EK- 24’te bulunan)“Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimini”;

Genel kurul toplantıları dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikleri (Dernekler Yönetmeliği EK- 25’te bulunan) “Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimini”

Doldurmak suretiyle, değişikliği izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine bildirmekle yükümlüdürler. Bu belgeler, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerde bulunan dernekler tarafından iki suret olarak verilir.

Dernek tüzüklerinde yapılan değişiklikler de tüzük değişikliğinin yapıldığı genel kurul toplantısını izleyen otuz gün içinde, (Dernekler Yönetmeliği EK-3’te bulunan) “Genel Kurul Sonuç Bildirimi “ ekinde mülki idare amirliğine bildirilir.

J-Taşınmazların bildirilmesi

Dernekler edindikleri taşınmazları tapuya tescilinden itibaren otuzgün içinde (Dernekler Yönetmeliği EK- 26’da bulunan)“Taşınmaz Mal Bildirimini Formu” nu doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirmekle yükümlüdürler.

Bu form, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerde bulunan dernekler tarafından iki suret olarak verilir.

K-Mal bildirimi

04.5.1990 gün, 20508 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 3628 sayılı “Mal Bildiriminde bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu”na ve bu Kanuna atfen çıkartılmış olan “Mal Bildiriminde bulunulması Hakkında Yönetmelik” gereğince, Türk Hava Kurumunun Genel Yönetim ve Merkez Denetleme Kurulu Üyeleri ile Genel Merkez Teşkilatında ve Türk Kuşu Genel Müdürlüğünde, Türkiye Kızılay Derneğinin Merkez Kurullarında ve Genel Müdürlük teşkilatında görev alanlar ve bunların Şube Başkanları ve Kamuya Yararlı Derneklerin Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri (Mal Bildiriminde bulunulması Hakkında Yönetmelik ekinde bulunan) “Mal Bildirim Formu”nu tek nüsha olarak doldurmak ve tarih belirterek imzalamak suretiyle mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.

Türk Hava Kurumunun, Türkiye Kızılay Derneğinin ve Kamuya Yararlı Derneklerin Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri için İçişleri Bakanlığına, bunların Şube Başkanları için bulundukları İl Valiliklerine, Türk Hava Kurumu ile Türkiye Kızılay Derneğinde görev alanlar için Kurum ve Dernek Genel Başkanlığına,

Bu göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.

Mal bildiriminde bulunacak olanların kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile 1 inci derece Devlet Memurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebepleri bu mal bildiriminin konusunu teşkil eder.

Mal varlığında önemli bir değişiklik olduğunda bir ay içinde,

Görevin sona ermesi halinde, ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde,

Görevlere devam edenler, sonu (0) ve (5) ile biten yılların en geç Şubat ayı sonuna kadar,

Mal bildirimlerini yenilerler.

L-Derneğin İç Denetimi

Dernekte genel kurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir.

Genel kurul veya yönetim kurulu, gerek görülen hallerde denetim yapabilir veya bağımsız denetim kuruluşlarına denetim yaptırabilir.

Genel kurul, yönetim kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.

Derneğin denetleme kurulu; derneğin tüzüğünde gösterilen amaç ve amacın gerçekleştirilmesi için sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediğini, defter, hesap ve kayıtların mevzuata ve dernek tüzüğüne uygun olarak tutulup tutulmadığını, dernek tüzüğünde tespit edilen esas ve usullere göre ve bir yılı geçmeyen aralıklarla denetler ve denetim sonuçlarını bir rapor halinde yönetim kuruluna ve toplandığında genel kurula sunar.”

İktibas: Dernekler Dairesi Başkanlığı