..SİVAS.... İMRANLI TOKLUCAK KÖYÜ: Osmanlı Yazılı Kaynaklarında Cezalandırılan Aleviler

13 Ağustos 2011 Cumartesi

Osmanlı Yazılı Kaynaklarında Cezalandırılan Aleviler

RAFIZI MEZHEBINDEN OLAN DERSIM ŞEYH HASAN AŞIRETI'NIN IDAM EDILMESI

İRAN’A GİDEN 20 KIZILBAŞ

TÜRKMEN’İN KATLEDİLMESİ

YAZI: 17 Zilka’da sene 962 (Eylül 1555), Padişah Kanuni dönemi, sadrâzam Kara Ahmed Paşa’dır. Osmanlı devletinin en muhteşem dönemi olup yabancılar bile Padişah’a “MUHTEŞEM SÜLEYMAN” diyorlardı.
O yıl İran’la Amasya, Avusturya ile 6 aylık silah bırakma antlaşması imzalandı.
KİME:
Erzurum Beğlerbeği’ne HÜKÜM
KİMDEN:
Padişah’tan (Kanuni Sultan Süleyman)
KONU:Amasya, Tokat, ve Çorum leventlerinden yirmi kişi KIZILBAŞ (İran) yöresine kaçarken yakalanıp Erzurum’da hapsedildikleri, bunlardan ikisinin öldüğü, diğerlerinin haklarından (yokedilmeleri) gelinmesi buyurulmaktadır
BELGE:
BOA – Mühimme Defteri, cilt : 3, s. 477/1422

İRAN’DA KIZILBAŞ MURAT HAN’IN
KATLEDİLMESİ

YAZI: 18 Muharrem sene 973 (Temmuz 1565),
Padişah: Kanûni Süleyman dönemi, Sadrâzam: Sokollu Mehmet Paşa, İran’da da Şâh I. Tahmasb’tır.
O yıl Türk donanması Malta adasını kuşattı.
Kanuni’nin 1520’den 1566’a kadar süren saltanat dönemi Osmanlı İmparatorluğu’nun her bakımdan en güçlü ve yüksek dönemidir.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Van Beylerbeyi’ne HÜKÜM
KONU: İran’da KIZILBAŞ Murat Hân’ın öldürülmesinden sonra oğlu bir miktar askerle Osmanlı toprağına saldırıp bazı yerleri yakıp yıktığı, Ona ilişkin ayrıntılı haber verilmesi is
temektedir.

TRABZON GÜRTUN’DAKİ
KIZILBAŞLAR’IN İRAN İLİŞKİSİ
VARSA CEZALANDIRILMASI

YAZI: 17 Ramazan sene 973 (Mart 1566), Padişah Kanunî dönemi, Sadrâzam: Sokollu Mehmet Paşa, İran’da Şâh 1. Tahmasb’tır. O yıl Kanunî, 30 Eylül’de vefat etti. Yerine oğlu 2. Selim tahta (Sarı Selim) geçti.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Trabzon’da Muharrem ve Nu’man Beylere HÜKÜM,
KONU: Trabzon Sancağı’nın Gürtun ilçesi ahalisinin KIZILBAŞ’lara sevgileri olub İran’la ilişki kurdukları, bunların denetlenmesi, öncü olanların yakalanıp yargılanmaları, gerçekten ilişkileri kanıtlanırsa şer’en cezalandırılmaları.

GİRESUN/UĞUR KÖYÜ’NDEKİ
RAFİZİLER’İN CEZALANDIRILMASI
YAZI: Gurre (1–10) Rabiyülâhir sene 976 (Eylül 1568) Padişah 2. Selim (Sarı Selim) dönemidir, o yıl Lehistan ile yapılan BARIŞ yenilendi, Avusturyalılarla yapılan 8 yıllık BARIŞ yenilendi.
KİMDEN: Divan–ı Hümâyun’dan
KİME: Arz–ı Rum (Erzurum) Beylerbeyi’ne HÜKÜM
KONU: Giresun Kadısı’nın haberine göre UĞUR adındaki köyde sapık ininçta kişilerin olduğu, bunlar namaz kılmayıp oruç ta tutmadıkları gibi Ramazan’da içki kullandıkları. Bunların yakalanıp mahkeme edilmeleri söylenenlerin gerçek olduğu anlaşılırsa lâyık olduğu cezalarının verilmesine ilişkin Buyrultu.

AMASYA’DA; İRAN’DA 37 YANDAŞI OLAN KIZILBAŞLAR’IN YOK EDİLMESİ

YAZI: 29 Ramazan sene 977 (Şubat 1570), Padişah 2. Selim (Sarı) dönemi, sadrâzam Sokollu Mehmed Paşa, İran’da Şah 1. Tahmasb’dır. O yıl Kıbrıs Adası alındı.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Rum Beylerbeyisi (Amasya, Tokat, Sivas, Şebin Karahisar) ne HÜKÜMKİ,
KONU: Amasya sancağında İran’daki KIZILBAŞ yandaşı olan 37 kişinin haklarından gelinmesi (yokedilmeleri), yörede bazı kişlerin kötü hali görülürse bunların küreğe konulması buyurulmaktadır.

ÇANKIRI ÇERKES’TEKİ KIZILBAŞLAR’IN
HAKLARINDAN GELİNMESİNE
YAZI: 27 Rabiyü–l–ulâ sene 979 (Temmuz 1571), Padişah 2. Selim (Sarı Selim) dönemi, biryıl önce Kıbrıs alındı, yeteneksiz birinin donanma kumandanı olması nedeniyle 10 Ekim günü İnebahtı (Lepanto– Yunanistan’da) deniz savaşını yitirdik. O yıllar Don ve Volga nehirleri arasına kanal yaparak donanmamızı Hazar Denizi’ne geçirme düşünüldüyse de Sokollu Mehmet Paşa’nın ağır davranmasından gerçekleşemedi. 2. Selim sefere çıkmayan ilk padişahtır.
KİMDEN:
Divân–ı Hümâyûn’dan
KİME:
Çerkeş Bey’i, Budaközü, Yüzde Pare, Hüseyin Abâd, kadılarına HÜKÜM
KONU: Çerkeş yöresinde bazı kişilerin KIZILBAŞ ve bozguncu olduklarına ilişkin yapılan şikâyet üzerine bunların yakalanıp yargılanmaları, gerçekten söylendiği gibi iseler lâyık oldukları cezalarının verilmesi için hüküm.

KASTAMONU, KÜRE VE TAŞKÖPRÜ’DE “MUM SÖNDÜ” YAPAN KIZILBAŞLAR’IN CEZALANDIRILMASI
YAZI: 7. Ramazan sene 979 (Ağustos 1571) Padişah 2. Selim dönemi, o yıl Kıbrıs’ı aldık, 7 Ekim’de de yeteneksiz derya kaptanı yüzünden İnebahtı (Lepanto–Yunanistan’da) da deniz savaşını yitirdik.
KİMDEN:
Divân–ı Hümâyûn’dan
KİME:
Kastamonu Beyi ile küre ve Taşköprü kadılarına HÜKÜM
KONU: Divân–ı Hümâyûm’a, Kastamonu ilçelerinden Küre ve Taşköprüye bağlı köylerde KIZILBAŞ’ın olduğu, Divân–ı Hümâyûm’dan da ilgililere bunları yakalayıp yargılamaları eğer söylenenler gerçekse lâyık oldukları cezanın verilmesi buyurulmakta.

BEYŞEHİR’DEKİ SUHTELERİN EZALANDIRILMASI
YAZI: 26 Muharrem sene 982 (Nisan 1574), Padişah, 2. Selim (Sarı Selim) dönemi. Sadrâzam: Sokollu Mehmet Paşa’dır. İran’da Şâh 1. Tahmasb’tır.
O yıl, Kılıç Ali Paşa ve Koca Sinan Paşa’nın Tunus seferi ve Tunus’un alınışı, Boğdan’da (Ponanya) savaşlar sürmektedir.
Sokollu Mehmet Paşa, Kıbrıs Adası ve Tunus’un, Osmanlı’nın Akdeniz eğemenliği için çok önemli olduğunu kavrayandır.
KİMDEN: Padişah’tan
KİME: Konya Alaybeyi’ne HÜKÜM
KONU: Beyşehir ile Hamid (Isparta) yöresinde SUHTE TÂİFESİ (Softalar) köy ve kasabaları basıp ahalinin mal parasını zorla aldıkları gibi bazı kişileri öldürüp ırzına saldırdıkları, bunları Konya sipahileri ile bulundukları yerde kıstırıp cezalarını vermeleri buyurulmaktadır.

ISPARTA’DAKİ SUHTLERİN EZALANDIRILMASI

YAZI: 26 Muharrem sene 982 (Nisan 1574), Padişah, 2. Selim (Sarı Selim) dönemi. Sadrâzam: Sokollu Mehmet Paşa’dır, İran’da da 1. Tahmasb Şâh.
O yıl, Kılıç Ali Paşa ve Koca Sinan Paşa’nın Tunus seferi ve Tunus’un alınışı, Sokollu Mehmet Paşa Kıbrıs adası veTunus’un Osmanlı’nın Akdeniz eğemenliği için önemini kavrayan da odur.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Hamid (Isparta) Sancağı Beyi’ne HÜKÜM
KONU: Isparta sancağında başgösteren SOFTATAKIMI’nın kökünü kurutmak için Isparta ve Konya sipahileri birlikte bunları yakalayıp cezalarını vermeleri, karşı geldiklerinde onlara acımasız davranmaları buyurulmaktadır.

RUM ELLERİNDEKİ SAPIK İNANÇLILARIN KIBRIS’A SÜRGÜNÜ, ÖNDERLERİNİN ÖLDÜRÜLMESİ

YAZI: 20 Sefer sene 985 (Nisan 1577), Padişah 3. Murat dönemi, Sadrâzam: Sokollu Mehmet Paşa’dır. İran’da Şâh 1. Tahmasb. O yıl Lala Mustafa Paşa ve Özdemir oğlu Osman Paşa Gürcistan, Şirvan ve Dağıstan’ı aldılar.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Rum Beğlerbeği’ne HÜKÜM
KONU: Eyalet–i Rum (Sivas, Amasya, Çorum, Canik, Şebin–Karahisar, Bayburt, Kemah, Malatya, Divriği, Darenda, Gerger, Kâhta, Bozok (Yozgat), Trabzon)da sapık inançlı olanların aileleriyle Kıbrıs’a sürgün edilmeleri, bu kişilerden halife olanların haklarından (hapis, sürgün, öldürme) gelinmesi buyurulmakdır.

ADANA KASON’DA SAPIK İNANÇLI KÖR ATAR’IN CEZALANDIRILMASI

YAZI: 9 Cemaziye–l–âhir sene 985 (Ağustos 1577) Padişah 3. Murat dönemi, sadrâzam Sokollu Mehmet Paşa, İran’da da Şâh 1. Tahmasb’tır. O yıllar: Lala Mustafa Paşa ve Özdemir Oğlu Osman Paşa Gürcistan, Şirvan ve Dağıstan’ı Osmanlı topraklarına kattılar. Lehistah (Polonya) krallığının tanınması.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Adana Beği’ne HÜKÜM
KONU: Kason’a bağlı yörede Cemaat dokuz’dan Kör Tatar denen kişi dede ve babadan sapık inançlı olub bugüne kadar hep bu cem’iyyete hizmet ettiği, bu kişinin yakalanıp toprak kadısı huzurunda yargılanıp şeriat üzere cezâsının verilmesi buyurılmaktadır.

ROMANYA HIRSOVA PİRLED KÖYÜNDEN SAPIK İNANÇLI ŞEHSUVAR’IN İDAM EDİLMESİ EĞER
BULAMAZSA KALE MUHAFIZININ İDAM EDİLMESİ

YAZI: 14 Şevval sene 991 (Ekim 1583), Padişâh 3. Murad, Sadrâzam Kanijeli Siyavuş Paşa, İran’da Tahmasb dönemidir. O yıl Özdemiroğlu Osman Paşa Şirvanı aldı.
KİMDEN: Padişah’tan
KİME: Hırsova (Romanya’da) Kadısı ile sâbıka olan Mahmud Kadısı’na HÜKÜM
KONU: Hırsova’nın Pirled köyü halkından Şehsuvar adındaki kişi üç halife (Ebi Bekir, Osman, Ömer)ye küfür ettiği, kendisinin sapık inançta olduğu yargılamada kanıtlanınca bahsedildiği, oradan kal’a muhafızına rüşvet vererek kaçtığı, bu kaçanı kal’a muhafızı bulup idam etmesi eğer bulamazsa onun yerine kal’a muhafızı (dizdar)nın idam edilmesi buyurulmaktadır.

KÖPEĞİNİN ADINI OSMAN KOYAN GAYRİ MÜSLİM GEGE KOLA’NIN DİĞERLERİNE DERS OLMASI İÇİN YOKEDİLMESİ (İDAM EDİLMESİ)

YAZI: 19 Şevval sene 991 (Ekim 1583), Padişah 3. Murad dönemi, Sadrâzam Kanijeli Siyavuş Paşa, İran’da Şâh 1. Tahmasb’a o yıl, Özdemir oğlu Osman Paşa Şirvan’ı aldı.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Draç (Duras– Arnavutluk’ta) kadısına HÜKÜM
KONU: Draç ilçesi Loz köyü halkından Gege Kola adındaki gayri müslim eşkiyalık yaptığı gibi köpeğinin adını OSMAN koyup Halife Osman’a hakaret etmektedir, buna gerekli cezanın verilmesi istenmektedir.
KARAHİSAR’DAKİ KIZILBAŞLAR’IN
SORUŞTURULMASI
YAZI: 28 Şevval sene 991 (Ekim 1583), Padişah 3. Murad dönemi, Sadrâzam Kanijeli Siyavuş Paşa, İran’da Şâh 1. Tahmasb’dır.
O yıl Özdemir Oğlu Osman Paşa Azerbaycan’da Şirvan’ı aldı.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Anadolu Beğlerbeği, Karahisar Müftüsi ve Karahisar ve Bolvadin Kadıları’na HÜKÜM
KONU: Karahisar’da bazı kişilerin bozgunculuk yaptıkları gibi sapık inançlı KIZILBAŞ oldukları, şeriata uymadıklarına ilişkin yetkililerin şikâyeti üzere denetlendikleri.

AMASYA BOLNU KÖYÜN’DEKİ ŞAH YANLISI KIZILBAŞ HAYDAR’IN BABASI GİBİ İDAM EDİLMESİ…
YAZI: 13 Ramazan sene 993 (Ağustos 1585), Padişah 3. Murat dönemi, Sadrâzam Özdemiroğlu Osman Paşa, İrân’da 2. Şâh İsmail’dir. Bu yıllar: Osmanlı –İran savaşları sürmekte, bu arada Azerbaycan alındı.
KİMDEN: Padişah’tan
KİME: Çorum Beyi veKadısı’na HÜKÜM
KONU: Amasya İlçesi Bolnu köyündeki KIZILBAŞ ŞEYH HAYDAR adındaki kişi sürekli İran’a giderek Şah’la görüşüp ona 40 000 yandaş toplamaya söz verdiği, Amasya’ya döndüğünde “Şâh buraya gelecek, hazırlanın” diye Amasya, Bozok (Yozgat) yöresi Kızılbaş ahaliye haber yolladığı, yetkililerce bu nedenle yakalanıp Çorum Kal’asına kapadıldığı, bu Şeyh Haydar’ın babası da bu eylemleri yaptığından yargılanıp idam edildiği, şimdi yukarıda adı geçen bu şeyhi ihmal etmiyerek yargılanıp hakkından gelinmesi.

DEVREK, MENGEN VE YILANCA’DAKİ KIZILBAŞLAR’IN YAKALANIP EZALANDIRILMASI

YAZI: 13 Muharrem sene 1001 (Ekim 1592), Padişah 3. Murat dönemi, Sadrâzam Kanijeli Siyavuş Paşa (3. sadareti) İran’da Şah 1. Abbas’tır.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Devrek, Mengen ve kılanca Kadıları’na HÜKÜM
KONU: Devrek, Mengen ve Yılanca ilçeleri köylerinde KIZILBAŞLAR olup kendi aralarında kadın erkek toplanıp sohbet ettikleri üç halife (Hazret–i Ebi Bekir, Ömer ve Osman)ye küfür ettikleri, bunların yakalanıp cezalarının verilmesi.

YENİÇERİ OCAĞI’NIN KALDIRILMASI

YAZI: 29 Safer sene 1243 (Ağustos 1827), padişah 2. Mahmud dönemi, o yıl İngiltere, Pransa veRus donanması 20 Ekim’de Navarin (Lepanto–Yunanistan’da) de Osmanlı–Mısır donanmasını yaktı.
KİMDEN:
Yeniçeri Ocağı Kalemi’nden
KİME:
Sadrâzam’a
KONU: 1926’da Yeniçeri Ocağı kladırılınca onlara ilişkin yevmiyye, ilûfe vb. harcamalar defterleri ve makbuzların tümünün yakıldığı.

KIZILBAŞLAR’A SALDIRILARI KARŞILIĞINDA SOLAK MEHMET PAŞAYA KOCAİLİ SANCAĞI ARPALIK OLARAK VERİLMİŞTİR.
YAZI: Evahir (1–10) Receb sene 1146 (aralık 1733 Padişah 1. Mahmud dönemi, o yıl Bağdad’a hücum edip şehri kuşatan İran Şahı, Nadir Şahı Topal Osman Paşa yenerek şehri kurtardı. 20 mayıs 1733’te Venedikliler ile Pasarofça Antlaşmasının şartları yenilendi. Avrupa tarzı ordu yetiştirme işi ele alındı.
KİMDEN: Divân–ı Hümâyûn’dan
KİME: Kocaili (İzmit) Sancağı Mutasarrıfı Solak Mehmet Paşa’ya
KONU: Irak’a saldıran İranlılar (Kızılbaşlar) birçok defa Osmanlı Ordusu tarafından yenildikleri halde yine saldırılarını sürdürmekte oldukları bunları iyice çökertmek için Solak Mehmet Ali Paşa ile birlikte 1734 yılı İranlılar’ın üzerine yürümeleri padişah tarafından buyurulurken Solak Mehmet Paşa’ya Kocaili sancağı ARPALIK (ESKİDEN memurlara ücretine ek olarak 19 999 akçe – 166.66 kuruştan ibaret tımara denirdi) olarak verildiğine ilişkin Ferman verilmiştir.

ANKARA’NIN BİRÇOK KÖYÜNDEKİ ŞAH İSMAİL YANLISI TÜRKMEN KIZILBAŞLAR’IN HAKLARINDAN GELİNMESİ

YAZI: 9 Safer sene 987 (Mart 1579), Padişah 3. Murad dönemi, Sadrâzam Sokollu Mehmed Paşa (13 Ekim’de süikast yapılacak. Osmanlı–İran savaşları sürmekte, o yıl, Lala MustafaPaşa ve Özdemiroğlu Osman Paşaların Gürcistan, Şirvan veDağıstan’ı zaptetmeleri.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Ankara Beği’ne HÜKÜM
KONU: Ankara’nın birçok köyünde sapık inançlı Kızılbaşlar olup köylerden adak ve hediye toplayarak Şah İsmail’e ulaştırdıkları, bunların haklarından gelinmesi.

KERKÜK DAKOFA’DAKİ KIZILBAŞLAR’IN CEZALANDIRILMASI
YAZI: 14 Ramazan sene 985 (Kasım 1577), Padişah 3. Murad dönemi, Sadrâzam Sokollu Mehmed Paşa, İrân’da Şâh 1. Tahmasb’tır. O yıl Lala MustafaPaşa ve Özdemiroğlu Osman Paşaların Gürcistan, Şirvan ve Dağıstan’ı alarak ilk defa Osmanlı sınırı Hazar denizine ulaştı. Lehistan (Polonya) krallığının onaylanması.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Şehrizol Beğlerbeği’ne HÜKÜM
KONU: Şâh İsmail şâh olalı Kerkük’e bağlı Dokofa nahiyesinde birçok KIZILBAŞ olduğu, bunların yakalanıp yargılanmaları buyurulmaktadır.

ÇORUM DUL KÖYÜ’NDEN BEĞ ADLI KIZILBAŞ’IN CEZALANDIRILMASI
YAZI: 22 Cemaziyelahîr sene 985 (Ağustos 1577), Padişah 3. Murat dönemi, Sadrâzam Sokollu Mehmet Paşa, İran Şahı 1. Tahmasb’tı o yıl Lala Mustafa Paşa ve Özdemir oğlu Osman paşaların Gürcistan, Şirvan ve Dağıstan’ın alınması, Lehistan (Polonya) krallığının onaylanmas,ı Limaye Antlaşması’nın imzalanması.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Çorum Beği’ne ve Osmancık ve Çorum Kadıları’na HÜKÜM
KONU: Çorum ilçesinin Dul köyünden Beğ adında bir kişi çevresine birçok kişileri toplayarak kadın erkek birlikte içki içtikleri, bu kişinin yakalanıp hakkında soruşturma yapılması.

HINIS KALESİ’NDEKİ 20 CEPNİ KIZILBAŞ’IN CEZALANDIRILMASI
YAZI: 13 Rabiyülevvel sene 985 (Mayıs 1577), Padişah 3. Murad, Sadrâzam Sokollu Mehmed Paşa’dır. İran Şahı Tahmasb’dır.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Erzurum (Arz–ı Rum) Beylerbeğisi’ne HÜKÜM
KONU: Hınıs Kal’asında 20 kadar Çepni ile Şah’tan (İran’dan gelme) gelme KIZILBAŞLAR olduğu, bunların Kal’ ada bozgunculuk yaptıkları, bunlara karşı önlem alınması.

ŞEBİNKARAHİSAR’DAKİ KIZILBAŞLAR’IN CEZALANDIRILMASI
YAZI: 28 Ramazan sene 985 (Ekim 1577) Padişah 3. Murad dönemi, o yıl Gürcistan alındı.
KİMDEN: Divân–ı Hümâyûn’dan
KİME:Karahisar Şarkî (Şebinkarahiser) Beyi ve Kadısı’na HüKÜM
KONU: Karahisâr Şarkî kazalarında Kızılbaş Mezhebine bağlı Rafızı İlhâd (Haz. Ebu Bekir ve Ömer’in halifeliğini kabul etmeyen, Allah’ın birliğine inanmayan, dinsiz) inancında kişilerin olduğu, bu kişilerin hakkında araştırma, soruşturma yapılması gerçekten böyle kişiler varsa yargılanıp cezalarının verilmesi için Karahisar Şarkî Beyi ve Kadısına HÜKÜM

BOZOK’TA ŞAH İSMAİL YANLILARININ İDAM EDİLMELERİ
YAZI: 20 Cemazielâhir sene 986 (Ağustos 1578)
Padişah 3. Murad dönemi İran’da Şah Tahmasb’tır.
Osmanlı Sadrâzamı: Lala Mustafa Paşa’dır.
O yıllar, Osmanlı–İran savaşları sürmekte, Fas’ta Portekizlile yapılan Vadiyüssebil savaşında Portekizliler yenildi.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Bozok (Yozgat) Beği’ne HÜKÜM
KONU: İran’da Şah İsmail adına çalışan fesad ehli’nin yakalanıp yokedilmeleri.

GAZİANTEP–BİRECİK‘TE VASIL KÖYÜNDE BAYAT TÜRKMENİ SÜLEYMAN’IN CEZALANDIRILMASI
YAZI: 21 Şa’ban sene 986 (Ekim 1578), Padişah 3. Murat dönemi, Sadrâzam Sokollu Mehmet Paşa, İran’da Şâh 1. Tahmasb’tır. O yıllar, Osmanlı –İran savaşları sürmekte, Osmanlı Devleti Toskana (İtalya) ile ticaret antlaşması imzaladı.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Ayıntab (Gazi Antep)Beği’ne HÜKÜM
KONU: Gazi Antep ve Birecik arasındaki Vasıl köyünde Süleyman adında biri, Şam Bayadî Türkmen içinde biri “Ben Şah İsmail’im” diyerek devlete başkaldırınca ona yardım için 40–50 atlı toplayıp yardıma koştuğu, fakat üzerine varılınca yandaşları çil yavrusu gibi dağılıp kaçtıkları, bu Süleyman’ın yakalanıp cezalanması buyurulmaktadır.

TARSUS’TA BİN KADAR KİŞİNİN BAŞI OLAN KIZILBAŞ NUR BABA’NIN İDAM EDİLMESİ
YAZI: 9 Zilhicce sene 985 (1578), Padişah 3. Murat dönemi, SadrâzamSokollu Mehmet Paşa, İran’da Şâh 1. Tahmasb’tı.
O yıl, Osmanlı – İran (1578–1590) savaşı devam etmekte, Lala Mustafa Paşa ve Özdemir oğlu Osman Paşa’ların Gürcistan, Şirvan ve Dağıstanı almaları. Fasta Portekizlere karşı Vadiyüssebil zaferi Toskana (İtalya) ile ticaret antlaşması imzalandı.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Tarsus Beği’ne veFason Kadısı’na HÜKÜM
KONU: Tarsus yöresinde Nur Baba adındaki kişinin Kızılbaş olub Yukarı Canib (İran) ile ilgisi olduğu, bunu denetleyip söylenenler gerçek ise hemen hakkından gelinmesi.

BOZOK/BUDAKÖZÜ, ARTOVA İLÇELERİNDEKİ SAPIK İNANÇLI KİŞİLER’İN CEZALANDIRILMASI
YAZI: 23 Muharrem sene 187 (Şubat 1579), Padişah 3. Muat dönemi, Sadrâzam: Sokollu Mehmet Paşa (o yıl 12 Ekim’de Sokollu Mehmet Paşa öldürüldü), İran’da Şâh 1. Tahmasb’tır.
O yıllar:e1578-1590 Osmanlı İran savaşları, 1577–1579 Özdemir oğlu Osman Paşa ve Lala Mustafa Paşa’nın Gürcistan ve Şirvan’ı alması.
KİMDEN:Padişah’tan
KİME: Bozok (Yozgat) Beyi’ne. Budaközü ve Artıkâbâd ve Tokat Kadılarına HÜKÜMKİ
Zeamete (geliri en az 20 000m, en çok 100 000 akçe olan)
KONU: Budaközü ve Artıkâbad (Artova) ilçelerinde sapık inançlılar olup İranla haberleşiyorlar diye zeamet sahibi Hamza, Bozok beyine şikâyet etmektedir.

İRAN’DAN PARA ALANLARIN HAKLARINDAN GELİNMESİ
YAZI: 28 Şa’ban sene 987 (Eylül 1579), Padişah 3. Muad dönemidir, İran’da Safavîler’den 1. Tahmasb bulunmaktadır. Sadrâzam Semiz Ahmed Paşadır. O yıl Lala MustafaPaşa ve Özdemir oğlu Osman Paşaların Gürcistan, Şirvan veDağıstan’ın alınması.
KİMDEN: Padişah’tan
KİME: Artıkâbâd (Artova), Zile Kadılarına HÜKÜM
KONU: Artıkâbâd’ın Arap köyünden bazı kişilere verilmek üzere İrân’dan (Şah Tahmasb) 1500 Flori (11.yy’dan önce Floransa –İtalya’da– basılan altın para üzerinde zambak resmi bulunuyordu) geldiği, bunların kime olduğu araştırılması gerçek olduğu takdirde bu kişilerin haklarından gelinmesi (yokedilmeleri) için Zile kadısı görevlendirilmektedir.

SAPIK İNANÇLI ABDÜSSELAM’IN ORTADAN KALDIRILMASI
YAZI: 27 Ramazan sene 987 (Ekim 1579), Padişah 3. Murad, Sadrazam Lala Mustafa Paşa’dır. İran’da Şâh 1. Tahmasb.
O yıl, Lala Mustafa Paşa ve Özdemir Oğlu Osman Paşaların Gürcistan, Şirvan ve Dağıstan’ı almaları.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Bağdad Beylerbeyi’ne HÜKÜM
KONU: Abdüsselâm adındaki kişi halkı doğru yoldan sapıtmaya, batıl mezheplilerle işbirliği yaptığı, sapık inançlı olduğu, buradaki olayları İran’a bildirdiği, bu kişinin ortadan kaldırılması uygun olacağı.

AMASYA’DAKİ KIZILBAŞ TÜRKMENLER’İN CEZALANDIRILMASI
YAZI: 28 Receb sene 989 (Ağustos 1581), Padişah 3. Murad dönemi, Sadrâzam Koca Sinan Paşa, İran Şahı 1. Tahmasb’tır.
O yıl Fransa’ya 3. defa kapitülâsyon verilmes,i İspanya ile üç yıllık silâh bırakışması imzalandı.
KİMDEN: Padişah’tan
KİME: Amasya Kadısı ve Amasya Beği’ne, Çorum, zile, Turhal, İskilip, Osmancık, (Ortova) Artuk–Âbâd, Hüseyin Âbad (Alaca), Güleş, Ortapâre, Emine–Pazarı, Mahd–Uzeb, Kazâbad Katar, Kara–Hisâr, Murle, Musa Kadılarına HÜKÜM
KONU: Amasya sancağı ilçelerine bağlı kasaba ve köylerde çok KIZILBAŞ olup geceleyin kadın, kız oğlanlarla toplanıp cem’ ettikleri, Hazret–i Ebu Bekir, Ömer ve Osman’a hakaret edip, Sünnîlere Yezid dedikleri, sapık inançlı oldukları, bu Kızılbaşları tukuklayıp yargılayın söylendiği gibi iseler vereceğim emrim üzere cezalandıracaksınız buyurulmaktadır.

HAYMANA’DA AYNA YAZICI’NIN SAPIK İNANÇLI OLDUĞU HAKKINDA GELİNMESİ
YAZI: 13 Muharrem sene 990 (Ocak 1582), Padişah 3. Murat dönemi, Sadrâzam: Koca Sinan Paşa, İrân’da Şâh 1. Tahmasb’tır. Osmanlı Devleti Doğu’da eğemenliğini sürdürmek istemektedir.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Karaman Beylerbeyi’ne, Ankara ve Turgud Kadıları’na HÜKÜM
KONU: Haymana hâsları (yıllık geliri yüz bin akçeden – 6666.6 kuruş) reâyasından olan Ayna Yazıcı’nın fesat takımından (sapık inançlı) olduğu başkalarını da yanlış yola götürdüğü bunların haklarından gelinmesi buyurulmaktadır.

İSTANBUL TAHTAKALE’DE BOYUNLARIVURULAN MELAMİ DERVİŞLER
YAZI: 1 Cemaziyelâhir sene 990 (24 Mayıs 1582) Padişah 3. Murad dönemidir.
KİMDEN: Padişah’tan
KİME: İzvornik ve Gradcaniçe ve Memlihateyn Kadıları’na HÜKÜM
KONU: Saray–Bosna’da birçok sapkın olduğu (Melâmi tarikatına bağlı Hamza Bâli 1562’de İstanbul’da Tahtakale’de Deveoğlu yokuşunda dervişleriyle birlikte boyunları vuruldu– Hamzavîler Ayaklanması) bunların Hamza Bâlî’nin adamları olduğu.

İRAN’DAN ALINAN HALKI KIZILBAŞ OLAN HOY KASABASI’NIN HALKININ HAKLARINDAN GELİNMESİ
YAZI: 22 Rebiyü–l–ûlâ sene 991 (Mart 1583), Padişah 3. Murat dönemi, Sadrâzam; Kanijeli Suyavuş Paşa, İran’da Şâh 1. Tahmasb’tır. O yıl, Özdemiroğlu Osman Paşa Şirvan’ı aldı, Türk sınırı ilk defa Hazar denizine ulaştı.
KİMDEN:
Padişahtan
KİME:
Van Beğlerbeği’neHÜKÜM
KONU: KIZILBAŞ’tan yeniden alınan HOY kasabasının halkı çoğunlukla sapık inançlı olduklarından EHL–İ SÜNNET CEMAATI’na kötülük yapmaya hazır oldukları gibi Van yöresinden bazı önemli haberler ÖTECANİB (İran)a duyurmaktadırlar, bu gibilerin yakalanıp denetlenmesi, sapık inançlı olanları da şeriat üzere yargılayıp haklarından (yok etme, sürgün, idam etme) gelinmesi istenmektedir.

ROMANYA SİLİSTRE HIRSOVA SERACA KÖYÜ’NDE SAPIK İNANÇLI ŞEHSUVAR’IN YOK EDİLMESİ
YAZI: 8 Şevval sene 991 (Ekim 1583), padişah 3. Murat dönemi, Sadrâzam Kanijeli Siyavuş Paşa, İran’da Şâh 1. Tahmasb’tır. O yıl Özdemir Oğlu Osman Paşa Şirvan’ı aldı. O dönemde sınırımız Hazar denizine ulaştı, fakat saraya rüşvet ve süiistimal girdi.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Silistre sancağındaki Kadılara HÜKÜM
KONU: Silistre Sancağı Hırsova (Romanya’da) ilçesi Seraca köyünde Şehsüvar adındaki kişinin sapık inançlı olup Hazret–i Ebu Bekir, Ömer ve Osman’a küfürettiği kanıtlandığı bunun hakkından (yok edilmesi) gelinmesine ilişkin buyuruldu.

ÇORUM’DA ÜÇ HALİFEYE HAKARET EDEN KIZILBAŞLAR’IN CEZALANDIRILMASI
YAZI: 24 Şa’ban sene 992 (Ağustos 1584), Padişah 3. Murad dönemi, sadrâzam Özdemir Oğlu Osman Paşa, İran’da 1. Tahmasb’tır.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Çorum ve Göl Kadılarına HÜKÜM
KONU: Çorum ilçesinde bazı kişiler ehli sünnet olmayıp KIZILBAŞ oldukları, Hazret–i Ebu Bekir, Ömer ve Osman’a hakaret ettikleri, bunların yetkililerce denetlenmesi istenmektedir.

TEKE’DEKİ SUHTELERİN CEZALANDIRILMASI
YAZI: 19 Zilkade sene 992 (Kasım 1584) Padişah 3. Murat dönemi, Sadrâzam: Özdemiroğlu Osman Paşa, İran’da Şâh 1. Tahmasb’tır.
KİMDEN: Padişah’tan
KİME: Teke (Antalya) Beği’ne HÜKÜM, Elmalu ve Finike Kadıları’na HÜKÜM
KONU: Antalya yöresinde SUFTELAR(x) ahalinin mal ve canına kast ettikleri gibi köylere saldırarak kadın ve oğlanları dağa kaldırdıkları, bazı kişileri de yaraladıkları, yetkililerin bu eşkıyayı yakalamaları isteği.
(x) Türkmen Aleviler Kastediliyor.

BOZOK (YOZGAT)TA VERGİSİNİ VERMEYEN ALEVİ TÜRKMENLER
YAZI: 5 Muharrem sene 993 (Ocak 1585), Padişah 3. Murat dönemi, Sadrâzam Özdemiroğlu Osman Paşa, İran’da Şâh 1. Tahmasb’tır. O yıl Vezir–i A’zam Özdemiroğlu Osman Paşa’nın İran’la savaşları ve Azerbaycan’ı alması.
KİMDEN: Padişah’tan
KİME: Bozok (Yozgat) Beyi’ne HÜKÜM
KONU: Şarkipare ilçesinde Conkar ALEVİ CEMAAT’ından bazı kişiler devlete ilişkin vergilerini vermediklerinden tutuklanıp hapse götürülürken onları kurtarmak için yapılan kavgada bazı kişiler yaralandığı, bu, görevlilere karşı gelenlerin haklarından gelinmesi isteği.

ÇANKIRI–KALACIK–KURŞUNLU İLÇELERİNE BAĞLI BAZI KÖYLER’DEKİ KIZILBAŞLAR’IN HAKLARINDAN GELİNMESİ
YAZI: 23 Şa’ban sene 1585 (Şubat 1585), Padişah 3. Murad dönemi, Sadrâzam Hadım Mesih Paşa, İran’da Şâh 1. Tahmasb’tır.
O yıl, Vezir–i a’zam Özdemir oğlu Osman Paşa’nın İran savaşları, Azerbaycan’ın alınması, Murad döneminde kapıkulu disiplini bozuldu, sarayda rüşvet, süiistimal alıp yürüdü.
KİMDEN: Padişah’tan
KİME: Kengri (Çankırı), Kal’cık, Kurşunlu ve (?) Paşa medresesinden munfasıl (ayrılmış) Abdiye HÜKÜM
KONU: Çankırı, Kal’acık ve Kurşunlu ilçelerine bağlı bazı köyler ahalisi padişaha dilekçe sunup, bu yöre köylerinde KIZILBAŞLAR olup Şah’a adak götürüp oradan tac ve giysi getirip toplantı yaptıkları, Halife Ebu Bekir, Ömer ve Osman’a hakaret ettikleri, bunların haklarından gelinmesini istemektedirler.

AMASYA SARAY SİLAHTARLARINDAN MEHMET’İN “İÇKİ BANA “HARAM”DEĞİLDİR” DEDİĞİ İÇİN KATLEDİLMESİ
YAZI: 5 Cemaziyelulâ sene 994 (Mayıs 1586), padişah 3. Murad dönemi, Sadrâzam Hadım Mesih Paşa, İran’da Şâh 1. Tahmasb’tır. O yıl Osmanlı–İran savaşı devam etmektedir, Azerbaycan’da Ferhat Paşa ilerlemektedir.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Amasya Beği’ne ve Kadısı’na HÜKÜM
KONU: Amasya’da saray silâhdarlarından Mehmed adındaki kişi sarhoş olarak mahkemeye geldiği, “Ben kâfirim içki bana haram değildir” diye sözettiği, bu kişi diğer zamanda da öteye beriye saldırdığı için bunun katledilmesi için buyruldu.

VİLAYET–İ RUM’DAKİ SUHTELERİN CEZALANDIRILMASI
YAZI: Muharrem sene 996 (Aralık 1587), Padişah 3. Murat dönemi, sadrâzam Kanijeli Siyavuş Paşa, İran’da Şâh 2. Şâh İsmail’dir. O yıl İspanya ile silâh bırakışmanın 2 yıl daha uzatılması, Lehistan (Polonya) ile barışın yenilenmesi.
KİMDEN: Padişah’tan
KİME: Hacı Piri ve Venura (?) Kadıları’na HÜKÜM
KONU: Rum vilhayetinde Suhte (softa) takımı yöre ahalisinin mal ve canına kast ettikleri, köyleri basıp, yolları kestikleri, yetkililerin bunların kötülüğünden ahaliyi kurtarması

ZINDIK TAŞÇIOĞLU YUSUF’UN CEZALANDIRILMASI

YAZI: 10 Cemaziyelâhir sene 996 (Nisan 1588), Padişah 3. Murad dönemi, Sadrhazam Kanijeli Siyavuş Paşa, İran’da Şâh 1. Abbas o yıllarda Osmanlı –Avusturya savaşları sürüp gitmektedir, ilk defa Türk sınırları Hazar denizine dayandı.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Ankara Sancak Beği, Ankara ve Çukurcuk kadılarına HÜKÜM
KONU: Küfrüne hüküm olunup öldürülen Nebi Oğlu Hasan’ın yakınlarından Taşçı Oğlu Yusuf’un zındık olduğu haşr ü neşri (ölülerin kıyamet günü bir araya toplanması ve dağılması) inkâr ettiği sapık inançlı olduğu, bunun yargılanıp cezalanması.

ÇORUM HIZIRBEY KÖYÜNDEN SAPIK İNANÇLI ALİ VE OĞLU MEHMET’İN CEZALANDIRILMASI
YAZI: 5 Cemaziyelâhir sene 1000 (Mart 1592), Padişah 3. muad dönemi, Sadrâzam Kanijeli Siyavuş Paşa, İran’da şâh 1. Abbas’tır. O dönemde, lehistan Osmanlı himayesini kabuletti, Türk sınırı ilk defa Hazar denizine ulaştı, kapıkulu’nun disiplini bozulmaya başladı, saray rüşvet, süi istimâl girdi.l
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Çorum Sancağı Beği’ne ve Kadısı’na HÜKÜM
KONU: Çorum ilçesinde Hızırbey köy halkından Ali ile oğlu Mehmed’in sapık inançlı oldukları, Hazret–i Ebu Bekir, Ömer ve Osman’a hakaret ettikleri, bazı kadınlara sarkıntılık yaptıkları şikâyeti üzerine haklarında soruşturma yapılması.

MUCUR’DAKİ YENİÇERİLER’İN CEZALANDIRILMASI
YAZI: 14 Ramazan sene 1003 (Mayıs 1595), Padişah 3. Mehmed dönemi, o yıl 16 Ocak’ta 3. Murad vefat etti, yerine yukarıda adı geçen oğlu 3. Mehmed tahta geçti. Avusturya cephesinde: Estergon, Eflâk’ta Yerköyü (Guigero–Romanya’da) bozgunları, Venediklilerle kapitülasyonların yenilenmesi, Cenevizlilerle ticaret antlaşması imzalandı.
KİMDEN:
Padişah’tan
KİME:
Hâcı Bektaş Kadısı’na HÜKÜM
KONU: Mucur’da yeniçerilerden Bekir ve Bali adındaki kişiler Hacı Bektaş dervişlerinden Hacı Said ve Mucur’dan ve Rahmatlu köylerinden bazı kişilerin paralarını, develerini ve nikâhlı kadınları alarak ahaliye baskı yaptıkları, bu kişilerin yargılanıp cezalarının verilmesi.

RAFIZI MEZHEBINDEN OLAN DERSIM ŞEYH HASAN AŞIRETI'NIN IDAM EDILMESI

Osmanlı Yazılı Kaynaklarında Cezalandırılan Aleviler

Tuesday, 25 March 2008

RAFIZI MEZHEBINDEN OLAN DERSIM ŞEYH HASAN AŞIRETI'NIN IDAM EDILMESI

Tuesday, 25 March 2008

RAFIZI MEZHEBINDEN OLAN DERSIM ŞEYH HASAN AŞIRETI'NIN IDAM EDILMESI

Osmanlı Yazılı Kaynaklarında Cezalandırılan Aleviler

Tuesday, 25 March 2008

RAFIZI MEZHEBINDEN OLAN DERSIM ŞEYH HASAN AŞIRETI'NIN IDAM EDILMESI

toklucaktan haberler

dernek nedir.amaçları

TOKLUCAK DER .in ARIK DER ile ZARA DER. yanyana olan arsa ile ilğili bilgiler.. 1- konu hakkında gelişmeler.. 2- varılan durum 3- dernek üyelerinin konu hakkında bilgileri GEREKLİ BİLGİLER TOPARLANIP ..GELİŞMELER..SİZLERE DUYURULACAKTIR. MAİL. ADRESİM ..haloyildiz@gmail.com ..SİZLERİN ULAŞABİLDİĞİ BİLGİLERİ PAYLAŞIRSANIZ ..YAYINLARIZ. ERGÜN YILDIZ..

DERNEK NEDİR? NASIL KURULUR?

Derneğin tanımı

23.11.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5253 sayılı Dernekler Kanununun 2. maddesinde derneğin tanımı; " Dernek: Kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az yedi gerçek veya tüzel kişinin, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi topluluklarını” olarak yapılmıştır.

Kimler dernek kurabilir

Fiil ehliyetine sahip gerçek veya tüzel kişiler, önceden izin almaksızın dernek kurma hakkına sahiptir.

Dernek kurucusu olabilmeleri ile ilgili olarak, Türk Silâhlı Kuvvetleri ve kolluk kuvvetleri mensupları ile kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri hakkında özel kanunlarında getirilen kısıtlamalar saklıdır.

Ayrıca, onbeş yaşını bitiren ayırt etme gücüne sahip küçükler; toplumsal, ruhsal, ahlakî, bedensel ve zihinsel yetenekleri ile spor, eğitim ve öğretim haklarını, sosyal ve kültürel varlıklarını, aile yapısını ve özel yaşantılarını korumak ve geliştirmek amacıyla yasal temsilcilerinin yazılı izni ile çocuk dernekleri kurabilir veya kurulmuş çocuk derneklerine üye olabilirler.

Oniki yaşını bitiren küçükler yasal temsilcilerinin izni ile çocuk derneklerine üye olabilirler ancak yönetim ve denetim kurullarında görev alamazlar.

Çocuk derneklerine onsekiz yaşından büyükler kurucu veya üye olamazlar.

Dernek kurucusu olacak kişilerde aranan fiil ehliyetine ne şekilde sahip olunur.

4721 sayılı Türk Medeni Kanununda belirtildiği üzere; ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan her ergin kişinin fiil ehliyeti vardır.

Ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmamak: Yaşının küçüklüğü yüzünden veya akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk ve bunlara benzer sebeplerden biriyle akla uygun biçimde davranma yeteneğinden yoksun olmamak yada bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm bulunmamaktır.

Ergin olmak: Onsekiz yaşını doldurmuş olmak veya onsekiz yaşın doldurmamış olduğu halde evlenmiş olmak yada onbeş yaşını doldurmuş küçüklerin kendi isteği ve velisinin rızasıyla mahkemece ergin kılınmış olmaktır.

Tüzel kişiler, kanuna ve kuruluş belgelerine göre gerekli organlara sahip olmakla, fiil ehliyetini kazanırlar. Tüzel kişinin iradesi, organları aracılığıyla açıklanır.

Dernekler özel hukuk tüzelkişisi olup, Türk Medeni Kanununun 48. maddesinde belirtilen tüm hak ve yetkilere sahiptir.

Hangi amaçla dernek kurulamaz

Anayasa ve kanunlarla açıkça yasaklanan amaçları veya konusu suç teşkil eden fiilleri gerçekleştirmek amacıyla dernek kurulamaz.

Derneğin amacı; kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir gayeyi gerçekleştirmeye yönelik, anlaşılabilir ve süreklilik arz etmelidir. Hukuka veya ahlâka aykırı olmamalıdır.

Derneğin kuruluş şekli

Dernekler, kuruluş bildirimini, dernek tüzüğünü ve gerekli belgeleri yerleşim yerinin bulunduğu yerin en büyük mülki amirine verdikleri anda tüzel kişilik kazanırlar.

Dernek tüzüğünün içeriği

Dernekler Mevzuatı gereğince derneğin tüzüğünde aşağıda gösterilen hususların belirtilmesi zorunludur:

a-Derneğin adı ve merkezi. (Derneğinizin adı, daha önce kurulmuş olan bir derneğin adından farklı olmak zorundadır. Dernek adını kontrol etmek için tıklayınız)

b-Derneğin amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için dernekçe sürdürülecek çalışma konuları ve çalışma biçimleri ile faaliyet alanı.

c-Derneğe üye olma ve üyelikten çıkmanın şart ve şekilleri.

d-Genel kurulun toplanma şekli ve zamanı.

e-Genel kurulun görevleri, yetkileri, oy kullanma ve karar alma usul ve şekilleri.

f-Yönetim ve denetim kurullarının görev ve yetkileri, ne suretle seçileceği, asıl ve yedek üye sayısı.

g-Derneğin şubesinin bulunup bulunmayacağı, bulunacak ise şubelerin nasıl kurulacağı, görev ve yetkileri ile dernek genel kurulunda nasıl temsil edileceği.

h-Üyelerin ödeyecekleri giriş ve yıllık aidat miktarının belirlenme şekli.

ı-Derneğin gelir kaynakları.

i- Derneğin borçlanma usulleri.

j- Derneğin iç denetim şekilleri

k-Tüzüğün ne şekilde değiştirileceği.

l-Derneğin feshi halinde mal varlığının tasfiye şekli.

m-Dernek geçici yönetim kurulu üyelerinin adı, soyadı, görev ünvanı.

Dernek tüzüğünde kanunen belirtilmesi zorunlu hususlar dışında, Kanuna aykırı olmamak kaydıyla tüzükte yer alması istenilen diğer hükümler eklenebilir.

Örnek Dernek Tüzüğü İçin Tıklayınız.

Dernek kuruluşu için gerekli belgeler

Dernek kurucuları (en az yedi gerçek veya tüzel kişi) tarafından imzalanmış olan (Dernekler Yönetmeliği Ek-2’de bulunan) iki adet kuruluş bildirimi ve aşağıda belirtilen ekleri, derneğin kurulacağı yerin mülki idare amirliğine verilir.

a) Kurucular tarafından her sayfası imzalanmış üç adet dernek tüzüğü,

b) Kurucuların nüfus cüzdan fotokopisi,

c) Dernek kurucuları arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluş belgesi ile tüzel kişiliklerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın fotokopisi,

d) Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde, bu tüzel kişilerin dernek kurucusu olabileceğini gösteren İçişleri Bakanlığınca verilmiş izin belgesi,

e) Kurucular arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye'de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin fotokopileri,

f) Yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste.

Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerdeki dernek kuruluş işlemlerinde istenen belgeler birer arttırılarak verilir.

Dernekler, kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik kazanırlar.

Çocuk derneklerine tüzel kişiler kurucu veya üye olamazlar, ayrıca çocuk derneklerinde kuruluş bildirimine, kurucu çocukların yasal temsilcilerinin izni eklenir.

Dernek kuruluş bildiriminin incelenmesi

Dernek kuruluş bildirimi ve belgelerin doğruluğu ile dernek tüzüğü, en büyük mülki amir tarafından altmış gün içinde dosya üzerinden incelenir.

Kuruluş bildiriminde, tüzükte ve kurucuların hukuki durumlarında kanuna aykırılık veya noksanlık tespit edildiği takdirde bunların giderilmesi veya tamamlanması derhal kuruculardan istenir. Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülki amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması içir durumu Cumhuriyet savcılığına bildirir. Cumhuriyet savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir.

Kuruluş bildiriminde, tüzükte ve belgelerde kanuna aykırılık veya noksanlık bulunmaz ya da bu aykırılık veya noksanlık belirli sürede giderilmiş bulunursa; keyfiyet derhal derneğe yazıyla bildirilir ve dernek, dernekler kütüğüne kaydedilir.

Derneğin zorunlu Organları hangileridir

Derneğin zorunlu organları, genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur.

Dernekler zorunlu organları dışında başka organlar da oluşturabilirler. Ancak, bu organlara zorunlu organların görev, yetki ve sorumlulukları devredilemez.

Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden oluşur. Genel kurul, dernek organlarını seçer ve derneğin diğer bir organına verilmemiş olan işleri görür.

Genel kurul, üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma hakkında son kararı verir, derneğin diğer organlarını denetler ve onları haklı sebeplerle her zaman görevden alabilir.

Yönetim kurulu, beş asıl ve beş yedek üyeden az olmamak üzere dernek tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur.

Yönetim kurulu, derneğin yürütme ve temsil organıdır; bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirir.

Temsil görevi, yönetim kurulunca, üyelerden birine veya bir üçüncü kişiye verilebilir.

Denetim kurulu, üç asıl ve üç yedek üyeden az olmamak üzere dernek tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur.

Denetim kurulu, denetleme görevini, dernek tüzüğünde belirtilen esas ve usullere göre yapar; denetleme sonuçlarını bir raporla yönetim kuruluna ve genel kurula sunar.

Derneğin kuruluşundan sonra yapılması gereken işlemler

A- Defter tutulması

Dernekler tarafından tutulması zorunlu olan defterler temin edilerek kullanmaya başlanılmadan önce dernekler biriminden veya noterden onaylattırılmalıdır.

Dernekler aşağıda yazılı defterleri tutarlar.

a) İşletme hesabı esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:

1) Karar Defteri: Yönetim kurulu kararları tarih ve numara sırasıyla bu deftere yazılır ve kararların altı toplantıya katılan üyelerce imzalanır.

2) Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derneğe giriş ve çıkış tarihleri bu deftere işlenir. Üyelerin ödedikleri giriş ve yıllık aidat miktarları bu deftere işlenebilir.

3) Evrak Kayıt Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve sıra numarası ile bu deftere kaydedilir. Gelen evrakın asılları ve giden evrakın kopyaları dosyalanır. Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar çıktısı alınmak suretiyle saklanır.

4) Demirbaş Defteri: Derneğe ait demirbaşların edinme tarihi ve şekli ile kullanıldıkları veya verildikleri yerler ve kullanım sürelerini dolduranların kayıttan düşürülmesi bu deftere işlenir.

5) İşletme Hesabı Defteri: Dernek adına alınan gelirler ve yapılan giderler açık ve düzenli olarak bu deftere işlenir.

6) Alındı Belgesi Kayıt Defteri : Alındı belgelerinin seri ve sıra numaraları, bu belgeleri alan ve iade edelerin adı, soyadı ve imzaları ile aldıkları ve iade ettikleri tarihler bu deftere işlenir.

b) Bilanço esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:

1) (a) bendinin 1, 2, 3 ve 6 ncı alt bentlerinde kayıtlı defterleri bilanço esasında defter tutan dernekler de tutarlar.

2) Yevmiye Defteri, Büyük Defter ve Envanter Defteri: Bu defterlerin tutulma usulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanununun Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri esaslarına göre yapılır.

Tutulacak defter ve kayıtların Türkçe olması zorunludur. Defterler mürekkepli kalemle yazılır.

Defterler bilgisayar ortamında da tutulabilir. Ancak form veya sürekli form şeklinde tutulacak defterler, kullanılmaya başlanmadan önce her bir sayfasına numara verilerek ve onaylatılarak kullanılabilir. Onaylı sayfalar kullanıldıktan sonra defter haline getirilerek muhafaza edilir.

Yevmiye defteri maddelerinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kurallarına göre düzeltilebilir. Diğer defter ve kayıtlara rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde düzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üst veya yan tarafına veya ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılabilir. Yanlış rakam ve yazının çizilmesi halinde, bu rakam ve yazıyı çizen tarafından paraflanır.

Defterlere geçirilen bir kayıt; kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz hale getirilemez.

Karar defterinin sayfa sonunda imza için bırakılan bölümü hariç defterlerin satırları, çizilmeksizin boş bırakılamaz ve atlanamaz. Ciltli defterlerde, defter sayfaları ciltten koparılamaz. Tasdikli form veya sürekli form yapraklarının sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz.

Derneklere ait belgeler, kaydedildikleri defterdeki kayıt sırasına uygun olarak numaralandırılır ve dosyalanarak saklanır.

Kayıt zamanı;

İşlemler, defterlere günlük olarak kaydedilir. Ancak, gelir ve gider kayıtları;

a) İşlemlerin, işin hacmine ve gereklerine uygun olarak muhasebe düzeni ve güvenliğini bozmayacak bir süre içinde kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtlar on günden fazla geciktirilmez.

b) Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan belgelere dayanarak tutan derneklerde, işlemlerin bunlara kaydedilmesi, deftere işlenmesi hükmündedir. Ancak bu kayıtlar, işlemlerin esas defterlere kırkbeş günden daha geç intikal ettirilmesine imkan vermez. Dernek defterlerinin denetim amacıyla istenmesi halinde, kırkbeş günlük sürenin dolması beklenmeden kayıtların işlenmesi zorunludur.

Hesap dönemi;

Derneklerde hesap dönemi bir takvim yılıdır. Hesap dönemi 1 Ocak’ta başlar ve 31 Aralık’ta sona erer. Yeni kurulan derneklerde hesap dönemi kuruluş tarihinde başlar ve 31 Aralık’ta sona erer.

Defterlerin ara tasdiki;

Bu defterlerin kullanılmasına sayfaları bitene kadar devam edilir ve defterlerin ara tasdiki yapılmaz. Ancak, bilanço esasına göre tutulan defterler ile form veya sürekli form yapraklı defterlerin, kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda, her yıl yeniden tasdik ettirilmesi zorunludur.

B-Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak Alındı Belgelerinin bastırılması

Alındı belgelerinin biçimi;

Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak Alındı Belgeleri Dernekler Yönetmeliği 42. maddesinde belirtilen biçim ve ebatta yönetim kurulu kararıyla matbaaya bastırılır.

Alındı belgelerinin kontrolü;

Bastırılan alındı belgelerinin seri ve sıra numaraları ile diğer baskı işlerinde kusur bulunup bulunmadığı, sayman üyece kontrol edilir. Kontrolde hatalı olduğu ortaya çıkan cilt veya formlar geri verilerek aynı miktarda yenisi bastırılır. Alındı belgeleri, matbaadan sayman üye tarafından bir tutanak ile teslim alınır.

Alındı belgelerinin deftere kaydı;

Dernek saymanınca teslim alınan alındı belgelerinin tamamı, numarası en küçük olan alındı belgesi cildinden başlamak üzere defterin yalnızca başlangıç, bitiş ve serisi sütunları doldurularak, her bir satırda bir alındı belgesi cildi gösterilecek şekilde alt alta yazılmak suretiyle kaydedilir. Defterin diğer sütunları, alındı belgesi ciltlerinin gelir tahsil edecek kişilere teslim edilmesi veya teslim edilen alındı belgesi cildinin iade edilmesi sırasında doldurulur.

Alındı belgelerinin kullanımı;

Alındı belgeleri, gelir tahsil etme görev ve yetkisine sahip bulunanlara, sayman üyelerce imza karşılığı verilir ve kullanıldıktan sonra imza karşılığı geri alınır. Bu işlemler Alındı Belgesi Kayıt Defterinde gösterilir.

Alındı belgeleri, sabit boyalı sert veya sivri uçlu tükenmez kalemle okunaklı bir biçimde silintisiz ve kazıntısız olarak doldurulur. Ödemede bulunana asıl yaprak koparılarak verilir, koçan kısmı ciltte bırakılır. Düzenleme sırasında hata yapılırsa, hatalı belge yaprağı ödemede bulunana verilmez. Asıl ve koçan yaprakların üzerine “İPTAL” ibaresi yazılıp her ikisi koparılmadan ciltte bırakılır.

Form şeklinde bastırılan alındı belgeleri, elektronik sistemler aracılığıyla doldurulduktan sonra aslı ödemede bulunana verilir; sureti dosyasında muhafaza edilir.

C- Yetki belgesi düzenlenmesi

Dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden (Dernekler Yönetmeliği EK-19’da bulunan) “Yetki Belgesi” dernek tarafından üç nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yetki belgelerinin birer sureti dernekler birimlerine verilir.

Dernek adına gelir tahsil edecek kişiler, ancak adlarına düzenlenen yetki belgelerinin bir suretinin dernekler birimine verilmesinden itibaren gelir tahsil etmeye başlayabilirler

Yetki belgelerinin süresi, yönetim kurullarının görev süresi ile sınırlıdır. Yeni seçilen yönetim kurullarının, yetki belgelerini birinci fıkra esaslarına göre yenilemesi zorunludur. Yetki belgesinin süresinin bitmesi veya adına yetki belgesi düzenlenen kişinin görevinden ayrılması, ölümü, işine veya görevine son verilmesi, derneğin kendiliğinden dağıldığının tespit edilmesi veya fesih edilmesi gibi hallerde, verilmiş olan yetki belgelerinin dernek yönetim kuruluna bir hafta içinde teslimi zorunludur. Ayrıca, gelir toplama yetkisi yönetim kurulu kararı ile her zaman iptal edilebilir. Yetki belgesi ile ilgili değişiklikler yönetim kurulu başkanınca, onbeş gün içerisinde dernekler birimine bildirilir.

D -Gelir–Gider İşlemleri

Dernek gelirleri alındı belgesi ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer.

Dernek adına gelir tahsil etmekle yetkili olan kişiler, tahsil ettikleri paraları otuz gün içerisinde dernek saymanına teslim ederler veya derneğin banka hesabına yatırırlar. Ancak, tahsilatı 2005 yılı için 1000.- YTL’yi (yeniden değerleme oranında artırılır) geçenler, 30 otuz günlük süreyi beklemeksizin tahsil ettikleri parayı en geç iki iş günü içinde dernek saymanına teslim ederler veya derneğin banka hesabına yatırırlar.

Dernek kasasında bulundurulabilecek para miktarı, ihtiyaçlar dikkate alınarak yönetim kurulunca belirlenir.

Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak dernekler, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeleri için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider pusulası, bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için Gider Makbuzu düzenlerler.

Dernekler tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri (Dernekler Yönetmeliği EK-15’te bulunan) Ayni Yardım Teslim Belgesi ile yapılır. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından derneklere yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise Ayni Bağış Alındı Belgesi ile kabul edilir.

Bu belgeler; Dernekler Yönetmeliğinde ((EK-13) (EK- 14) ve (EK- 15)’de) gösterilen biçim ve ebatta, müteselsil seri ve sıra numarası taşıyan, kendinden karbonlu elli asıl ve elli koçan yaprağından meydana gelen ciltler veya elektronik sistemler ve yazı makineleri aracılığıyla yazdırılacak form veya sürekli form şeklinde, dernekler tarafından bastırılır. Form veya sürekli form şeklinde bastırılacak belgelerin, belirtilen nitelikte olması zorunludur.

Saklama süresi;

Defterler hariç olmak üzere, dernekler tarafından kullanılan alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır.

İşletme hesabı tablosu;

İşletme hesabı esasına göre kayıt tutan dernekler yıl sonlarında (31 Aralık) (Dernekler Yönetmeliği EK-16’da gösterilen biçimde) “İşletme Hesabı Tablosu” düzenlerler.

Bilanço esasına göre raporlama;

Bilanço esasına göre defter tutan derneklerin yıl sonlarında (31 Aralık), Maliye Bakanlığınca yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerini esas alarak bilanço ve gelir tablosunu düzenlemeleri yeterlidir.

E-Üye kayıt işlemleri

Derneğe üye olmaları Kanunla yasaklanmamış olan ve dernek tüzüğüne göre üye olma şartlarını taşıyan kişilerin derneğin yönetim kuruluna yapacakları yazılı üyelik başvuruları yönetim kurulunca görüşülerek en çok otuz gün içinde üyeliğe kabul veya isteğin reddi şeklinde karara bağlanıp, sonucu müracaat sahibine yazı ile duyurulması zorunludur. Derneğin, ilk genel kurul toplantısının yapılacağı tarihe kadar, dernek tüzüğünde sayıları belirtilen yönetim ve denetleme kuruları üye tam sayısının asıl ve yedeklerini oluşturabilecek sayıdan az olmamak üzere üye kayıt edilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.

Yönetim kurulunca, karar defterinde alınan karar ile üyeliğe kabul edilmiş bulunanlar dernek üyesi olurlar. Üyeliğe kabul kararının tarih ve sayısı ile üyenin kimlik bilgileri ve aidat ödentileri üye kayıt defterine kayıt edilir.

Yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek yönetim kurulunca en çok otuz gün içinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak deftere kaydedilir.

Üyelik için kanunda veya tüzükte aranılan nitelikleri sonradan kaybedenlerin dernek üyeliği kendiliğinden sona erer.

Hiç kimse, dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir.

Tüzükte üyelerin çıkarılma sebepleri gösterilebilir.

Tüzükte çıkarma düzenlenmemişse üye, ancak haklı sebeple çıkarılabilir. Bu çıkarma kararına, haklı sebep bulunmadığı ileri sürülerek itiraz edilebilir.

F- Genel kurul toplantısı

Derneğin, kuruluş işlemlerinde eksiklik ve kanuna aykırılık bulunmadığına ilişkin olarak mahallin mülki amirliğince yapılan yazılı bildirimi izleyen altı ay içinde dernekler ilk genel kurul toplantısını yapmak ve organlarını oluşturmakla yükümlüdürler.

Genel kurul;

a) Dernek tüzüğünde belli edilen zamanlarda olağan,

b) Yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı isteği üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır.

Genel kurul toplantıya yönetim kurulunca çağrılır.

Çağrı usulü;

Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesini düzenler. Genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az onbeş gün önceden, günü, saati, yeri ve gündemi bir gazetede ilan edilmek veya yazılı ya da elektronik posta ile bildirilmek suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla olamaz.

Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum geri bırakma sebepleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler ikinci toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre yeniden çağrılır.

Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz.

Toplantı usulü;

Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, yönetim kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edilir. Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler. Kimlik belgesini göstermeyenler, belirtilen listeyi imzalamayanlar ile genel kurula katılma hakkı bulunmayan üyeler toplantı yerine alınmaz. Bu kişiler ve dernek üyesi olmayanlar, ayrı bir bölümde genel kurul toplantısını izleyebilirler.

Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı yönetim kurulu başkanı veya görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde de yönetim kurulunca bir tutanak düzenlenir.

Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek divan heyeti oluşturulur.

Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerin divan heyetine kimliklerini göstermeleri ve hazırun listesindeki isimlerinin karşılarını imzalamaları zorunludur.

Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir. Genel kurul, gündemdeki konuların görüşülerek karara bağlanmasıyla sonuçlandırılır. Genel kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır.

Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur.

Mahkemece kayyım atanması veya Medeni Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre görevlendirilme yapılması halinde, bu maddede yönetim kurulana verilen görevler bu kişiler tarafından yerine getirilir.

G-Genel kurul sonuç bildirimi;

Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını izleyen otuz gün içinde, yönetim ve denetim kurulları ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren (Dernekler Yönetmeliği EK-3’te belirtilen) “Genel Kurul Sonuç Bildirimi “ ve ekleri yönetim kurulu başkanı tarafından mülki idare amirliğine bildirilir:

Bu bildirime;

a) Divan başkanı, başkan yardımcıları ve yazman tarafından imzalanmış genel kurul toplantı tutanağı örneği,

b) Tüzük değişikliği yapılmışsa, tüzüğün değişen maddelerinin yeni ve eski şekli ile dernek tüzüğünün son şeklinin her sayfası yönetim kurulunca imzalanmış örneği.

Eklenir.

Genel kurul sonuç bildirimi ve ekleri, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerde bulunan dernekler tarafından iki suret olarak verilir.

Genel kurul sonuç bildirimleri, dernek yönetim kurulu tarafından yetki verilen bir yönetim kurulu üyesi tarafından da yapılabilir. Bildirimin yapılmamasından yönetim kurulu başkanı sorumludur.

Sandığı bulunan dernekler, sandıklarına ait genel kurul sonuç bildirimi ve eklerini bu maddede belirtilen usulde mülki idare amirliğine bildirirler.

H-Beyanname verilmesi

Beyanname verme yükümlülüğü

Dernek yönetim kurulu başkanları, her takvim yılının ilk dört ayı içinde bir önceki yıla ait Dernek Beyannamelerini (Dernekler Yönetmeliği EK-21’de bulunan) doldurarak mülki idare amirliğine vermekle yükümlüdürler. İl merkezlerinde ve büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçelerde bulunan dernekler beyannamelerini bir adet, diğer ilçe merkezinde bulunanlar ise iki adet olarak verirler.

Şubeler, mülki idare amirliğine verecekleri beyannamelerin birer örneğini bağlı bulundukları derneğe de vermekle yükümlüdürler.

I-Değişikliklerin bildirilmesi

Dernekler, yerleşim yerlerinde (İkametgahlarında) meydana gelen değişiklikleri (Dernekler Yönetmeliği EK- 24’te bulunan)“Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimini”;

Genel kurul toplantıları dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikleri (Dernekler Yönetmeliği EK- 25’te bulunan) “Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimini”

Doldurmak suretiyle, değişikliği izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine bildirmekle yükümlüdürler. Bu belgeler, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerde bulunan dernekler tarafından iki suret olarak verilir.

Dernek tüzüklerinde yapılan değişiklikler de tüzük değişikliğinin yapıldığı genel kurul toplantısını izleyen otuz gün içinde, (Dernekler Yönetmeliği EK-3’te bulunan) “Genel Kurul Sonuç Bildirimi “ ekinde mülki idare amirliğine bildirilir.

J-Taşınmazların bildirilmesi

Dernekler edindikleri taşınmazları tapuya tescilinden itibaren otuzgün içinde (Dernekler Yönetmeliği EK- 26’da bulunan)“Taşınmaz Mal Bildirimini Formu” nu doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirmekle yükümlüdürler.

Bu form, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerde bulunan dernekler tarafından iki suret olarak verilir.

K-Mal bildirimi

04.5.1990 gün, 20508 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 3628 sayılı “Mal Bildiriminde bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu”na ve bu Kanuna atfen çıkartılmış olan “Mal Bildiriminde bulunulması Hakkında Yönetmelik” gereğince, Türk Hava Kurumunun Genel Yönetim ve Merkez Denetleme Kurulu Üyeleri ile Genel Merkez Teşkilatında ve Türk Kuşu Genel Müdürlüğünde, Türkiye Kızılay Derneğinin Merkez Kurullarında ve Genel Müdürlük teşkilatında görev alanlar ve bunların Şube Başkanları ve Kamuya Yararlı Derneklerin Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri (Mal Bildiriminde bulunulması Hakkında Yönetmelik ekinde bulunan) “Mal Bildirim Formu”nu tek nüsha olarak doldurmak ve tarih belirterek imzalamak suretiyle mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.

Türk Hava Kurumunun, Türkiye Kızılay Derneğinin ve Kamuya Yararlı Derneklerin Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri için İçişleri Bakanlığına, bunların Şube Başkanları için bulundukları İl Valiliklerine, Türk Hava Kurumu ile Türkiye Kızılay Derneğinde görev alanlar için Kurum ve Dernek Genel Başkanlığına,

Bu göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.

Mal bildiriminde bulunacak olanların kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile 1 inci derece Devlet Memurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebepleri bu mal bildiriminin konusunu teşkil eder.

Mal varlığında önemli bir değişiklik olduğunda bir ay içinde,

Görevin sona ermesi halinde, ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde,

Görevlere devam edenler, sonu (0) ve (5) ile biten yılların en geç Şubat ayı sonuna kadar,

Mal bildirimlerini yenilerler.

L-Derneğin İç Denetimi

Dernekte genel kurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir.

Genel kurul veya yönetim kurulu, gerek görülen hallerde denetim yapabilir veya bağımsız denetim kuruluşlarına denetim yaptırabilir.

Genel kurul, yönetim kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.

Derneğin denetleme kurulu; derneğin tüzüğünde gösterilen amaç ve amacın gerçekleştirilmesi için sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediğini, defter, hesap ve kayıtların mevzuata ve dernek tüzüğüne uygun olarak tutulup tutulmadığını, dernek tüzüğünde tespit edilen esas ve usullere göre ve bir yılı geçmeyen aralıklarla denetler ve denetim sonuçlarını bir rapor halinde yönetim kuruluna ve toplandığında genel kurula sunar.”

İktibas: Dernekler Dairesi Başkanlığı

imranlı toklucakköyü

13 Ağustos 2011 Cumartesi

Osmanlı Yazılı Kaynaklarında Cezalandırılan Aleviler

toklucaktan haberler