1 Aralık 2011 Perşembe

ÇORUM’DAN BİR İCAZETNAME

ÇORUM’DAN BİR İCAZETNAME
Hacı YILMAZ
Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli
Arş. Mrk. Uzmanı
Sunuş
Elimizde bulunan icazetname 1816 yılına ait olup Çorum’un Alaca kazasının küre köyünden bize ulaştırılmıştır. İcazatneme’yi bize ulaştıran sayın Safa Kaya’dan aldığımız bilgilere göre Karaosman Takımı diye bilinen ve Safa Kaya’nın da mensubu olduğu bu sülale, İran Horasan tarafından gelerek Sivas Yıldızeli Akpınar köyüne yerleşmiştir. Fakat Sivas Valisi ile aralarında çıkan bir anlaşmazlık nedeni ile oba kalkıp Alaca (Hüseyin Ova)’ya gelip yerleşmiştir.
Şu anda 78 yaşında bulunan Mehmet Kaya ve Safa Kaya’nın gayretleri ile bize ulaşan icazetnameyi okuyucularımıza ve ilgililere sunuyoruz
Zâlike takdîrü’l azîzi’l alîm nasrun minallahi ve fethun karîb ve beşşiri’l mü’minîn yâ Muhammed yâ Ali yâ hayre’l-beşer
Allahümme salli alâ nuri Muhammedi’l-Mustafa Allahümme sahi alâ nuri Aliyyi’l-Murtaza Allahumme salli alâ Seyyidihi Haticeti’l Kübra Allahümme salli alâ Fatimatizzehra, Allahümme salli alâ seyyidina Nuri İmam Hasan hulk-ı Rıza, Allahumme salli alâ seyyidina nuri İmam Hüseyin şehîd-i deşt-i Kerbelâ Allahümme salhi alâ seyyidina nuri İmam Zeyne’l Abidin çardeh-i masum-ı pâk Allahumme salli alâ Seyyidinâ nuri İmam Muhammed Bakır Allahümme salli alâ seyyidina nuri İmam Cafer Sadık Allahumme salli alâ seyyidina nuri İmam Musa Kazım Allahümme salli alâ seyyidina nuri İmam heştem kıble-i heftem sultanü’l Horasanî Burhanü’l Horasanî Şehîd-i hak-ı Horasanî imam Ali ibni Musa Rıza Allahümme salli alâ seyyidina nuri İmam Muhammed Takî Allahümme salli alâ Seyyidinâ nuri İmam Aliyyü’n Nakî Allahümme salli ala seyyidina nuri İmam Hasani’l Askeri Allahümme salli alâ seyyidina nuri imam Muhammed Mehdî Sâhibü’z zaman kutbu’d-deverân huccetu’l burhân salavatullahi aleyhim ecmaîn evvelîn âhirîn tayyibîn tahirîn zâhirîn bâtinîn lâ fetâ illa Ali lâ seyfe illa zülfikâr
Bismillahirrahmanirrahim ve bihî nestaînu
Elhamdulillahillezaî ceale gulûbel ârifîn huzînet bi-zîneti’l ulûmi’l mahzûneti kâne alâ zâlike kadîran ev kasseme’l marifete bi-mertebetihi kalilen kesiran ev kuhhile uyûnu’l âlemî bi-kemalî kehli’r ru’yeti atûfen lehüm ve nasîran lehüm ve feteha simâu’l müştakîn sagîran ve kebîran el-istimâu ismü’l ma’şûketi hâlen ve kâlen ve halakaküm alâ sûretin ve leyse fî hâlin hulikat ehaden mübeşşiran hüvallahülezi lâ ilâhe illa hû âlimu’l ğaybi ve’ş şehâdeti hüve’r rahmanirrahim vahdeehu ve lehu bi-mûcebi’s serâir gulûbi’l sidreti’l hâvireti fi Hundisin zalle’l leyli ilâ tarafin küllü bihârin ve hiye an tahte arzin sıratü’l emzaci’l mütalatımeti fi’l bihâri eşhedü en lâ illâhe illallahu vahtehu lâ şeriyke leh ve eşhedü enne muhammeden abduhû ve resuluh erselehû nebiyyen ve ceale beyne’l enbiyâi ve’l kudreti ve hazineti sallallahu ve alâ âlihî ve evlâdihî ve eshabihî ve ezvâcihî ve sellim teslimen ebeden dâimen kesiran
Kâle aleyhisselam “Ashâbî ke’n nucûmi bi-eyyihim iktedeytüm ihdeytüm” ve kâle azze ve celle “ men kâle nasrun minallahi ve fethun garib” ve kale aleyhisselam “lâ yezâllüllahü taâla fi hâcetin li-abdihî mâdâme’l abdü fî hâceti ehihi’l müslim” ve kâle Ali bin ebî Tâlib kerremallahu veche “eş-Şuyûhu selâsetün et-Tevâzuu inde’t devleti ve’l avfu inde’l gudreti ve’l atiyyetu” ve kâle sultanü’l muhakkikîn ve kutbu’l aktâb fil âlemîn Hacı Bektaş Veli el-Horasanî kuddise sırrıhu’l aziz şemmetu marifetin hayrun nıin kesîri’l amel “ şeyhu’l enâm bi’l mâli ve şeyhu’l havâs bi’l a’mâli ve şeyhu’l hâsü’l hâss bi’l ahvâl ve şeyhu’l evliya bil esrâri ve şeyhu’l a’vâm bi’l ikmâl ve şeyhu’l hâss bi’l ahvâl ve şeyhu’l hâss bi’l esrar ve musallin şeyhun en yekûne abden fî gayrihî ve sohbetihî zâlike’l inkıyâd bi-emrillahi taala ve’l ictinâb an nevâhi kemâ kalellahu taala “Vemâ etâkumu’r resûle fehuzûhû vemâ nehâküm anhu fettebiûhu evvelu mâ cerâ bi’l kalemi bi-kudretillahi taala ve kutreti bismillahirrahmanirrahim men lem yerzâ bi-kazâihî ve lem yesbir alâ belâihî gul yahrucu beyne’l arzi fe’l yetlub rabben gayri ve en tümîte nefse’l levvâmete bi’l mücahedât ve yahya’n nefse’l mutmainneti bi’r riyazeti sümme yerteka bi’d derecâti’l âliyeti fe’l yahrucu ve’l merâtibu’l ulviyatü ve kiyle hıfzü’l hukuki ve yebzilu’r ruhu ve’l kanâatu bi kalîli’d dünya an kesîriha fe inne kable’l ma’na gayrun min kesîri’l ma’na yekûlullahu teala celle celâluhû ve amme nevâluhu ‘men amile salihan min zekerin ve ünsâ fe hüve mü’minün fe li-yahyeyha hayaten tayyibeten fi’l hayadid dünya hiye’l kanâatü ve hubbu’l cûi ve bağzü’l işbâi ve terki’l uluvvi ve’r ref’ü ve hüsni’l mütâbati ile’l hayrâti ve’l ictihâdi fi’l intisâbi ile’t tâati sümme yendericu fi sufûfi’l büdelâi ve’t tafdîli min azizi’l mennân ve’l avfu ve’l ğufrânu limâ şâe Min hakikati’l ve’l fenâi fi’llahi ve’l bekâi billahi hâdimü’l fukarâi ve’l mesakîni kutbu’l ârifîn zuhru’l vâsilîn Sultan Hacı Bektaş Veli âsitanesine tarikati aliyyede Küre nam mahalde Ali Seyyidi Baba evlatlarından Seyit Ahmet Baba oğlu Seyyid Mahmut Baba Halifehu edamellahu ömrahu ve berakâti esrarihi zîde tevfikihî kes-sabâhi ve’r rûhi cemii ef’alihî hâlen ve gâlen eceznâhu icazete’l mutlakati en yeclise ale’t seccadeti yusalle‘s salati’l mefrûdati ve yu’tez zekatel vacibati aleyhi ve yuhicce’l beyte men istedaa ileyhi sebilen ve yesume şehre ramazani ve yuhtimme’s sâdirîn ve’l vâridîn ve yecidde’l ahde ve’t tevbete ba’de’t telkini’z zikri ve resmi’l hizmeti ve’l fukara ve’l mesâkîn ve esnafi’l halâyık ve’l müslimîn bi’l ibtâi ve’l mikrâsi min şuuri’l te’bîni ve libâsi’l hıraki ve refi’l alemi ve işale’s siraci ve refi’z zembili bi’t tehlili ve’t tekbiri ve ba’de zâlik tevarese lil-müczine min hakikati ve’n nesebi’l muttasılu il eşrefi’l enami eslahu’s sülahâi ve iftihari’l küberâi halife-i zaman Hacı Bektaş Veli postnişin tekye-nişin istebeni Dedebaba edâmellahu ömrahu ve ba’de zâlik en tevarese min hakikati ve’n nesebi’l muttusalu ilâ eşrefi’l enami eslehu’s sülahâi ve iftihari’l küberâi ve hubbi’n neseb şeyhu’z zaman sâhibi seccade kutbu’l bîrân mâlikü ilme’l yakîn ve mürşidihu hakke’l yakîn hâdimu’l fukarâ ve’l mesâkîn eş-Şeyh Feyzullah edamallahu ömrahu ve berakatihi ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Abdüllatif Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vâsiaten ve ba’de zalik en tevareselil mutâbeati Şeyh Seyit Bektaş Efendi rahme tullahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Hacı Feyzullah Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten nevverellalhu merkadehu ve ba’de zâlike tevarese Şeyh Ali Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten nevverellalhu merkadehu ve ba’de zâlik en tevarese Şeyh Elvan Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zalik tevarise’ş şüheda Şeyh Abdülkadir Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten nevverellalhu merkadehu ve ba’de zalike tevarese Şeyh Hüseyin Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Hacı Zülfikar Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zalik en tevarese Şehy Yusuf Efendi zehrinuş rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten nevverellalhu merkadehu ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Kazım efendi rahmeten vasiaten ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Hasan Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Bektaş Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zâlik en tevarese Şeyh Kalender Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Mürselbânî Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Resul Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zâlik en tevarese Şeyh Bektaş Efendi rahmetultahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Yusufbânî Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Mahmut Efendi rahmetuliahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zalik en tevarese Şeyh İskender Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zâlik en tevarese Şeyh Gençkalender Efendi rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Resulbanî Sultan rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Sultanü’l Budelâ sahibu’z zaman sırrı yezdân Balım Sultan kaddesellahu sırrahu’l azîz ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Mürsel Baba Sultan rahmetullahi aleyh rahmeten vasiaten nevverellalhu merkadehu ve ba’de zalik en tevarese Şeyh Hızırlâle Sultan nevverallahu merkadehu ve âlihi min veledihi’s sâlik ve’n nâsiki’l muhtaç ilâ rahmetillahi taala min sultani’l kâmil mükemmel Şeyhu’s semedânî kutbu’l ârifîn sâhibu il-mü’l ledünnî el-Hac Bektaş Veli el-Horasanî kaddesellahu sırrahu’l hafi ve’l celî ibn-i Sultan İbrahim Sanî ibn-i Sultan Musa es-sânî ibn-i Sultan İbrahim Mükerremü’l Mücabu’l İmam Musa Kazım ibn-i İmam Cafer Sadık İbn-i İmam Muhammed Bakır ibn-i İmam Zeynel bidîn ibn-i İmam Hüseyin İbn-i İmam Ali Kerremallahu veche feteha ebvâben fethan gariben fi tarikati sâlik Hacı Bektaş Veli ve mürşidihu sultan Hoca Ahmet Yesevi rahmetullahi aleyh ibn-i Muhammed Hanefi ibn-i İmam Ali fi tarikati’s sâlik Hoca Ahmet Yesevi ve mürşiduhu İmam Ali ibn-i Musa Rıza ve mürşiduhu imam Musa Kazım ve mürşiduhu imam Cafer Sadık ve mürşiduhu imam Muhammed Bakır ve mürşiduhu imam Zeynel bidin ve mürşiduhu imam Hüseyin ve mürşiduhu imam Ali Keremallahu veche ve mürşiduhu Hazreti Sultan Fahr-i kâinat ve mefhar-i mevcudâd Muhammed Mustafa salavatullahi aleyhim ecmaîn ve mürşiduhu cebrail-i emin ve mürşiduhu bir Hüda rabbu’l âlemîn celle celâluhu ve amme nevâluhu temmet bi-avnillahi taala
Sebeb-i tahrîr-i kitâb ve mûcib-i tasdîr-i hitâb oldur ki,
Sultânül ârifân-ı ezelî ve bürhânü’l âşikân-ı lem yezelî Hazreti Hünkar Hacı Bektaş Veli kaddesallahu sırrahu’l hafî ve’l celî Hazretlerinin tarikat-ı aliyyesine meşrûta zaviyelerden Küre nâm mahalde Ali Seyyidi Baba evlatlarından Ahmet Baba oğlu Mahmut Baba tarîk-i evliyayı kabul edip yedine sofra ve çerağ ve senk tiğ ve izin-i icazet ..... ve hülefalık safa ve nazar olundu ve dahi havâlet verildi, mürid, tutuna ve muhip edine ve tarik-i ......... durup tarikat erenleri buna mani ve ......... olmayalar mûcib-i icâzetnamemiz ile âmil oluna vesselamu alâ meni’t tebea’l hüdâ bi-avnillahi taala rabbi’l âlemîn hurrira fi şehr-i evâsıt-ı muharrem sene 1232 /1816
ŞUHÜDUL-H
H Fukara halife-i türbedar İbrahim Baba Hacı Bektaş Veli
Halife Hacı Ahmet İstehi Baba Hacı Bektaş Veli
Hadinıul Fukara halife İtmetçi Seyit Ahmet Baba Hacı Bektaş Veli
El-Muhibbü’l-Muhlisü’d-Dâi Mustafa Haldari Hacı Bektaş Veli
El-Muhibbü’l-Muhlisü’d-Dâi Sunullah Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli
El-Muhibbül-Muhhisü’d-Dâi Davut Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli
El-Muhibbü’l-Muhhisü’d-Dâi Zülfikar Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli
El-Muhibbü’l-Muhlisü’d-Dâi Süleyman Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli
El-Muhibbü’l-Muhlisü’d-Dâi Halil Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli
El-Muhibbü’l-Muhlisü’d-Dâi Veli Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli
El-Muhibbü’l-Muhlisü’d-Dâi Hüseyin Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli


GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİNE ÇEVİRİSİ
Bu her şeyi bilen ve yüce olan Allah’ın takdiridir.(1) Yardım Allah’tandır ve fetih yakındır, inananlara müjdele.(2) Ey Muhammed, Ey Ali, Ey insanların en hayırlısı.
Allahım, selam ve dua Muhammed Mustafa’nın, Ali Murtaza’nın, Haticetül Kübra’nın, Fatıma Zehra’nın İmanı Hasan Hulk-ı Rıza’nın, Kerbela Şehidi İmam Hüseyin’in, İmam Zeynel Abidin’in, İmam Muhammed Bakır’ın, İmam Cafer Sadık’ın, İmam Musa Kazım’ın, Horasan Sultanı, Horasan toprağında şehit olan Musa Rıza oğlu Ali’ye, İmam Muhammed Taki’ye, İmam Ali Nakî’ye, İmam Hasan Askeri’ye ve zamanın sahibi, tüm zamanların en yüce kişisi İmam Muhammed Mehdi’ye ve gelmiş geçmiş bütün iyi, temiz ve açık ve gizli olarak Allah’a ya kın insanların üzerine olsun. Ali’den başka genç, Zülfikar’dan başka kılıç yok.
Esirgeyen ve bağışlayan Allah’ın adıyla başlar ondan yardım dileriz
Âriflerin kalplerini birikmiş bilimlerle dolduran Allah’a şükürler olsun. 0 Allah ki buna gücü yetendir. 0, bilgiyi insanların seviyelerine göre azar veya çok çok dağıtır. Ve o bilginlerin gözlerini kendilerine şefkat ve yardım olarak ileri görüşlülük boyasının olgunluğu ile sürmeler. Küçük büyük tüm özleyenlerin kulaklarını sevdiklerinin söz ve davranışlarını anlamaya açar. Şunu müjdeleyerek sizi daha önce hiç kimsenin yaratılmadığı bir şekilde yarattı: ‘0 Allah ki ondan başka ilah yoktur ve görünen ve görünmeyen her şeyi bilen, esirgeyen ve bağışlayan odur.”(3) Sırlarla donatılmış kalbi göğüslere koydu. Bir hendese ilmiyle geceleri yol gösterdi. Denizlere dalgalar verdi. Allah’tan başka ilah olmadığına ve Muhammed Mustafa’nın onun peygamberi olduğuna şahadet ederim. 0 peygamber ki Allah onu peygamber olarak göndermiş, peygamber arasında da kudret ve sırlar hazinesi olarak donatmıştır. Selam ona ve onun evlatlarına, arkadaşlarına, hanımlarına olsun.
Peygamber efendimiz buyurdu ki “Benim ashabım yıldızlar gibidir hangisine uyarsanız doğru yolu bulursunuz.” Allah Teala buyurdu ki “Yardım Allah’tandır ve fetih yakındır .“ Peygamber buyurdu ki “Bir kul müslüman kardeşinin yardımına koştuğu sürece Allah’ta onun yardımına koşar.” Ali b. Ebu Talib şöyle buyurdu: “Büyüklük üç çeşittir; iktidar olunca tevazu göstermek, güç sahibi iken affetmek ve ( varlıklıyken) bağış sahibi olmak” Allah’a yakın olanların sultanı, Kutbul Aktab Hacı Bektaş Veli Hazretleri buyurdu ki “Az bilgi çok ibadetten daha hayırlıdır.” Dünyanın büyüklüğü mal ile, seçkin kişilerin büyüklüğü ameller ile, seçkinlerin seçkini kişilerin büyüklüğü ise, halleri iledir. Sırlarıyla büyüklük sahibi olan özel insanlar öyle bir insandır ki, kendinden başkası için gayret eder, etrafını aydınlatır. Doğru yoldan çıkmaz. Bu yol, Allah’ın emrine boyun eğmek ve onun yasaklarından çekinmektir. Allah buyurdu ki ‘Peygamber size ne getirmiş ise onu alın neyi yasak etmiş ise ondan kaçının ve ona itaat edin.”(4) Allah’ın yüce kudreti ile kalemle yazılan ilk şey, Bismillahirrahmanirrahim’dir. Kim başına gelen bir kaza veya belaya karşı sabır göstermezse, bu yeryüzünden çıksın ve kendine Allah’tan başka bir ilah bulsun. Şayet kötülüğü ayıpla yan nefsini kendini terbiye ederek öldürürse ve nefsi mutmainnesini çile ile diriltirse, yüce derecelere nail olur. Denildi ki , hakların korunması, ruhun gereği gibi çalışmasıyla, aza kanaat etmekle olur. Allah buyurdu ki: “Kadın ve erkeklerden kim iyi işler işlerse o, inanmıştır.”(5) Bir kişi iyi bir hayat yaşamak isterse, kanaatkar olsun, açlığa tahammül edip, çok yemeyi bıraksın, iyilik yapıp ibadete devam etsin. Böylece Allah katında kıymeti olanların safına katılmış olur. Fakirlerin hizmetçisi, evliyanın sultanı Hacı Bektaş Veli’nin tekkesine Küre’de Ali Seyyid Baba evlatlarından Seyyid Ahmet Baba oğlu Seyyid Mahmut Baba’ya —Allah ömrünü uzun etsin ve sırlarını artırsın- icazet vererek, posta oturmasını, farz olan namazları kılıp, zekat verip, gücü yetenleri hacca göndermesini, ramazan orucunu tutmasını ve talipleri bu konularda aydınlatmasını, tekkeye gelen ve giden evrak ve yazıların mühürlemesini, tevbe verenlerin tevbesini almasını, hırka giydirmesini ve çerağ yakmasını bu icazetimizle istedik.
Ondan sonra temiz soy sahibi, iyilerin en iyisi, büyüklerin övünç doyduğu zamanının halifesi Hacı Bektaş Hazretlerinin postnişini ve Tekyenişini olan İstebeni Dedebaba-Allah ömrünü uzun etsin-, ondan sonra temiz soy sahibi, zamanının şeyhi, seccade sahibi, manevi ilim sahibi, miskinlerin ve fakirlerin hizmetçisi Şeyh Feyzullah-Allah ömrünü uzun etsin-, ondan sonra Şeyh Abdüllatif Efendi-Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin-, ondan sonra Şeyh Seyyit Bektaş Efendi- Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin-, ondan sonra Şeyh Hacı Feyzullah Efendi- Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin ve kabrini nurlandırsın-, ondan sonra Şeyh Ali Efendi -Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin ve kabrini nurlandırsın-,ondan sonra Şeyh Elvan Efendi -Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin-, ondan sonra Şeyh Abdülkadir Efendi -Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin ve kabrini nurlandırsın-, ondan sonra şeyh Hüseyin Efendi- Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin-, ondan sonra Şeyh Hacı Zülfikar Efendi-Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin -,ondan sonra zehir içen Şeyh Yusuf Efendi-Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin ve kabrini nurlandırsın-, ondan sonra Şeyh Kazım Efendi-Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin -, ondan sonra Şeyh Hasan Efendi -Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin -, ondan sonra Şeyh Bektaş Efendi-Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin-, ondan sonra Şeyh Kalender Efendi -Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin-, ondan sonra Şeyh Mürsel Balî Efendi -Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin -,ondan sonra Şeyh Resul Efendi-Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin -, ondan sonra Şeyh Bektaş Efendi -Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin -, ondan sonra Şeyh Yusuf BaIî Efendi-Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin-, ondan sonra Şeyh Mahmut Efendi -Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin -, ondan sonra Şeyh İskender Efendi -Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin-, ondan sonra Şeyh Genç Kalender Efendi-Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin -,ondan sonra Şeyh Resul-bâlî Sultan-Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin -,ondan sonra zamanın sahibi, abdalların sultanı Allah’ın büyük sırrı Balım Sultan —Allah sırrını yüceltsin-, ondan sonra Şeyh Mürsel Baba Sultan -Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin ve kabrini nurlandırsın-, ondan sonra Şeyh Hızırlala Sultan -Allah ona geniş rahmetiyle rahmet eylesin, onun ve ona mensup olanların kabirlerini nurlandırsın-. Hacı Bektaş yolundan posta oturdu.
Kamillerin Sultanı, âriflerin kutbu, ilm-i ilahi sahibi Hacı Bektaş Veli onun babası Sultan İbrahim Sani, onun babası Sultan Musa Sani, onun babası Sultan İbrahim el-Mükerremül Mucab, İmam Musa Kazım onun babası Cafer Sadık onun babası Muhammed Bakır onun babası Zeynel Abidin onun babası İmam Hüseyin onun babası İmam Ali-Allah onu şereflendirsin- ki Hacı Bektaş Veli Hazretlerinin tarikatına giren müritlerine güzel kapılar açmıştır. O Hacı Bektaş ki onun mürşidi yani eğiticisi Muhammed Hanefi onun oğlu Hoca Ahmed Yesevî-Allah rahmet etsin-dir. Hoca Ahmed Yesevî’nin mürşidi İmam Ali oğlu Musa Rıza, onun mürşidi İmam Musa Kazım onun mürşidi İmam Cafer Sadık onun mürşidi İmanı Muhammed Bakır onun mürşidi Zeynel Abidin onun mürşidi İmam Hüseyin onun mürşidi İmanı Ali —Allah onu şereflendirsin- onun mürşidi kainatın övünç vesilesi ve başlarımızın tacı Muhammed Mustafa —Selam ve Allah’ın bereketi hepsinin üzerine olsun- onun mürşidi Cebrail-i Emin ve onun mürşidi de bir ve tek olan âlemlerin rabbi Allah-şanı ve yüksekliği artsın ve onun bağışı herkesi kapsasın-dır. Bu belge Allah’ın yardımıyla tamam oldu.
Bu belgenin yazılış nedeni şudur ki;
Ariflerin, sultanı, ışıkların önderi Sultan Hacı Bektaş Veli —Allah onun gizli ve açık tüm sırlarını yüceltsin Hazretlerinin yüce tarikatına bağlı zaviyelerden Küre zaviyesinde Ali Seyyid Baba evlatlarından (Ahmet)(6) Baba Oğlu Mahmut Baba evliyanın yolunu kabul edip kendisine sofra, çerağ, Kılıçtaşı ve icazet verilerek halifeliğe layık görüldü. Müridler kendisine itaat etsin ve ondan faydalansınlar. Hiçbir tarikat ereni bu görevinde kendisine engel olmayıp, bu icazetnamemiz gereğince amel etsinler. Selam Allah’a tabi olanlara olsun. Bu belge Allah’ın yardımıyla 1232/1 816 senesinin Muharrem ayının ortalarında yazılmıştır.
ORADA BULUNAN ŞAHİTLER
Fakirlerin Hizmetçisi İbrahim Baba Hacı Bektaş Veli
Fakirlerin Hizmetçisi Ekmekçi Seyyid Ahmed Baba Hacı Bektaş Veli
Tarikat Muhiplerinden Mustafa Haldari Hacı Bektaş Veli
Tarikat Muhiplerinden Sunu Hah Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli
Tarikat Muhiplerinden Davut Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli
Tarikat Muhiplerinden Zülfikar Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli
Tarikat Muhiplerinden Süleyman Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli
Tarikat Muhiplerinden Halil Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli
Tarikat Muhiplerinden Veli Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli
Tarikat Muhiplerinden Hüseyin Çelebi evlad-ı Hacı Bektaş Veli
Dipnotlar
1          Yasin Suresi 38
2          Saf Suresi 13
3          Haşr Suresi 22
4          Haşr Suresi 7
5          Nisa Suresi 124
6          Bu bölüm yırtılmış olduğundan ve ‘Ahmet’ ismi daha önce geçtiğinden buraya yazılmıştır.
Gönderen
Etiketler:

toklucaktan haberler

dernek nedir.amaçları

TOKLUCAK DER .in ARIK DER ile ZARA DER. yanyana olan arsa ile ilğili bilgiler.. 1- konu hakkında gelişmeler.. 2- varılan durum 3- dernek üyelerinin konu hakkında bilgileri GEREKLİ BİLGİLER TOPARLANIP ..GELİŞMELER..SİZLERE DUYURULACAKTIR. MAİL. ADRESİM ..haloyildiz@gmail.com ..SİZLERİN ULAŞABİLDİĞİ BİLGİLERİ PAYLAŞIRSANIZ ..YAYINLARIZ. ERGÜN YILDIZ..

DERNEK NEDİR? NASIL KURULUR?

Derneğin tanımı

23.11.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5253 sayılı Dernekler Kanununun 2. maddesinde derneğin tanımı; " Dernek: Kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az yedi gerçek veya tüzel kişinin, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi topluluklarını” olarak yapılmıştır.

Kimler dernek kurabilir

Fiil ehliyetine sahip gerçek veya tüzel kişiler, önceden izin almaksızın dernek kurma hakkına sahiptir.

Dernek kurucusu olabilmeleri ile ilgili olarak, Türk Silâhlı Kuvvetleri ve kolluk kuvvetleri mensupları ile kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri hakkında özel kanunlarında getirilen kısıtlamalar saklıdır.

Ayrıca, onbeş yaşını bitiren ayırt etme gücüne sahip küçükler; toplumsal, ruhsal, ahlakî, bedensel ve zihinsel yetenekleri ile spor, eğitim ve öğretim haklarını, sosyal ve kültürel varlıklarını, aile yapısını ve özel yaşantılarını korumak ve geliştirmek amacıyla yasal temsilcilerinin yazılı izni ile çocuk dernekleri kurabilir veya kurulmuş çocuk derneklerine üye olabilirler.

Oniki yaşını bitiren küçükler yasal temsilcilerinin izni ile çocuk derneklerine üye olabilirler ancak yönetim ve denetim kurullarında görev alamazlar.

Çocuk derneklerine onsekiz yaşından büyükler kurucu veya üye olamazlar.

Dernek kurucusu olacak kişilerde aranan fiil ehliyetine ne şekilde sahip olunur.

4721 sayılı Türk Medeni Kanununda belirtildiği üzere; ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan her ergin kişinin fiil ehliyeti vardır.

Ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmamak: Yaşının küçüklüğü yüzünden veya akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk ve bunlara benzer sebeplerden biriyle akla uygun biçimde davranma yeteneğinden yoksun olmamak yada bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm bulunmamaktır.

Ergin olmak: Onsekiz yaşını doldurmuş olmak veya onsekiz yaşın doldurmamış olduğu halde evlenmiş olmak yada onbeş yaşını doldurmuş küçüklerin kendi isteği ve velisinin rızasıyla mahkemece ergin kılınmış olmaktır.

Tüzel kişiler, kanuna ve kuruluş belgelerine göre gerekli organlara sahip olmakla, fiil ehliyetini kazanırlar. Tüzel kişinin iradesi, organları aracılığıyla açıklanır.

Dernekler özel hukuk tüzelkişisi olup, Türk Medeni Kanununun 48. maddesinde belirtilen tüm hak ve yetkilere sahiptir.

Hangi amaçla dernek kurulamaz

Anayasa ve kanunlarla açıkça yasaklanan amaçları veya konusu suç teşkil eden fiilleri gerçekleştirmek amacıyla dernek kurulamaz.

Derneğin amacı; kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir gayeyi gerçekleştirmeye yönelik, anlaşılabilir ve süreklilik arz etmelidir. Hukuka veya ahlâka aykırı olmamalıdır.

Derneğin kuruluş şekli

Dernekler, kuruluş bildirimini, dernek tüzüğünü ve gerekli belgeleri yerleşim yerinin bulunduğu yerin en büyük mülki amirine verdikleri anda tüzel kişilik kazanırlar.

Dernek tüzüğünün içeriği

Dernekler Mevzuatı gereğince derneğin tüzüğünde aşağıda gösterilen hususların belirtilmesi zorunludur:

a-Derneğin adı ve merkezi. (Derneğinizin adı, daha önce kurulmuş olan bir derneğin adından farklı olmak zorundadır. Dernek adını kontrol etmek için tıklayınız)

b-Derneğin amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için dernekçe sürdürülecek çalışma konuları ve çalışma biçimleri ile faaliyet alanı.

c-Derneğe üye olma ve üyelikten çıkmanın şart ve şekilleri.

d-Genel kurulun toplanma şekli ve zamanı.

e-Genel kurulun görevleri, yetkileri, oy kullanma ve karar alma usul ve şekilleri.

f-Yönetim ve denetim kurullarının görev ve yetkileri, ne suretle seçileceği, asıl ve yedek üye sayısı.

g-Derneğin şubesinin bulunup bulunmayacağı, bulunacak ise şubelerin nasıl kurulacağı, görev ve yetkileri ile dernek genel kurulunda nasıl temsil edileceği.

h-Üyelerin ödeyecekleri giriş ve yıllık aidat miktarının belirlenme şekli.

ı-Derneğin gelir kaynakları.

i- Derneğin borçlanma usulleri.

j- Derneğin iç denetim şekilleri

k-Tüzüğün ne şekilde değiştirileceği.

l-Derneğin feshi halinde mal varlığının tasfiye şekli.

m-Dernek geçici yönetim kurulu üyelerinin adı, soyadı, görev ünvanı.

Dernek tüzüğünde kanunen belirtilmesi zorunlu hususlar dışında, Kanuna aykırı olmamak kaydıyla tüzükte yer alması istenilen diğer hükümler eklenebilir.

Örnek Dernek Tüzüğü İçin Tıklayınız.

Dernek kuruluşu için gerekli belgeler

Dernek kurucuları (en az yedi gerçek veya tüzel kişi) tarafından imzalanmış olan (Dernekler Yönetmeliği Ek-2’de bulunan) iki adet kuruluş bildirimi ve aşağıda belirtilen ekleri, derneğin kurulacağı yerin mülki idare amirliğine verilir.

a) Kurucular tarafından her sayfası imzalanmış üç adet dernek tüzüğü,

b) Kurucuların nüfus cüzdan fotokopisi,

c) Dernek kurucuları arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluş belgesi ile tüzel kişiliklerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın fotokopisi,

d) Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde, bu tüzel kişilerin dernek kurucusu olabileceğini gösteren İçişleri Bakanlığınca verilmiş izin belgesi,

e) Kurucular arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye'de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin fotokopileri,

f) Yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste.

Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerdeki dernek kuruluş işlemlerinde istenen belgeler birer arttırılarak verilir.

Dernekler, kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik kazanırlar.

Çocuk derneklerine tüzel kişiler kurucu veya üye olamazlar, ayrıca çocuk derneklerinde kuruluş bildirimine, kurucu çocukların yasal temsilcilerinin izni eklenir.

Dernek kuruluş bildiriminin incelenmesi

Dernek kuruluş bildirimi ve belgelerin doğruluğu ile dernek tüzüğü, en büyük mülki amir tarafından altmış gün içinde dosya üzerinden incelenir.

Kuruluş bildiriminde, tüzükte ve kurucuların hukuki durumlarında kanuna aykırılık veya noksanlık tespit edildiği takdirde bunların giderilmesi veya tamamlanması derhal kuruculardan istenir. Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülki amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması içir durumu Cumhuriyet savcılığına bildirir. Cumhuriyet savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir.

Kuruluş bildiriminde, tüzükte ve belgelerde kanuna aykırılık veya noksanlık bulunmaz ya da bu aykırılık veya noksanlık belirli sürede giderilmiş bulunursa; keyfiyet derhal derneğe yazıyla bildirilir ve dernek, dernekler kütüğüne kaydedilir.

Derneğin zorunlu Organları hangileridir

Derneğin zorunlu organları, genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur.

Dernekler zorunlu organları dışında başka organlar da oluşturabilirler. Ancak, bu organlara zorunlu organların görev, yetki ve sorumlulukları devredilemez.

Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden oluşur. Genel kurul, dernek organlarını seçer ve derneğin diğer bir organına verilmemiş olan işleri görür.

Genel kurul, üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma hakkında son kararı verir, derneğin diğer organlarını denetler ve onları haklı sebeplerle her zaman görevden alabilir.

Yönetim kurulu, beş asıl ve beş yedek üyeden az olmamak üzere dernek tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur.

Yönetim kurulu, derneğin yürütme ve temsil organıdır; bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirir.

Temsil görevi, yönetim kurulunca, üyelerden birine veya bir üçüncü kişiye verilebilir.

Denetim kurulu, üç asıl ve üç yedek üyeden az olmamak üzere dernek tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur.

Denetim kurulu, denetleme görevini, dernek tüzüğünde belirtilen esas ve usullere göre yapar; denetleme sonuçlarını bir raporla yönetim kuruluna ve genel kurula sunar.

Derneğin kuruluşundan sonra yapılması gereken işlemler

A- Defter tutulması

Dernekler tarafından tutulması zorunlu olan defterler temin edilerek kullanmaya başlanılmadan önce dernekler biriminden veya noterden onaylattırılmalıdır.

Dernekler aşağıda yazılı defterleri tutarlar.

a) İşletme hesabı esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:

1) Karar Defteri: Yönetim kurulu kararları tarih ve numara sırasıyla bu deftere yazılır ve kararların altı toplantıya katılan üyelerce imzalanır.

2) Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derneğe giriş ve çıkış tarihleri bu deftere işlenir. Üyelerin ödedikleri giriş ve yıllık aidat miktarları bu deftere işlenebilir.

3) Evrak Kayıt Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve sıra numarası ile bu deftere kaydedilir. Gelen evrakın asılları ve giden evrakın kopyaları dosyalanır. Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar çıktısı alınmak suretiyle saklanır.

4) Demirbaş Defteri: Derneğe ait demirbaşların edinme tarihi ve şekli ile kullanıldıkları veya verildikleri yerler ve kullanım sürelerini dolduranların kayıttan düşürülmesi bu deftere işlenir.

5) İşletme Hesabı Defteri: Dernek adına alınan gelirler ve yapılan giderler açık ve düzenli olarak bu deftere işlenir.

6) Alındı Belgesi Kayıt Defteri : Alındı belgelerinin seri ve sıra numaraları, bu belgeleri alan ve iade edelerin adı, soyadı ve imzaları ile aldıkları ve iade ettikleri tarihler bu deftere işlenir.

b) Bilanço esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:

1) (a) bendinin 1, 2, 3 ve 6 ncı alt bentlerinde kayıtlı defterleri bilanço esasında defter tutan dernekler de tutarlar.

2) Yevmiye Defteri, Büyük Defter ve Envanter Defteri: Bu defterlerin tutulma usulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanununun Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri esaslarına göre yapılır.

Tutulacak defter ve kayıtların Türkçe olması zorunludur. Defterler mürekkepli kalemle yazılır.

Defterler bilgisayar ortamında da tutulabilir. Ancak form veya sürekli form şeklinde tutulacak defterler, kullanılmaya başlanmadan önce her bir sayfasına numara verilerek ve onaylatılarak kullanılabilir. Onaylı sayfalar kullanıldıktan sonra defter haline getirilerek muhafaza edilir.

Yevmiye defteri maddelerinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kurallarına göre düzeltilebilir. Diğer defter ve kayıtlara rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde düzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üst veya yan tarafına veya ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılabilir. Yanlış rakam ve yazının çizilmesi halinde, bu rakam ve yazıyı çizen tarafından paraflanır.

Defterlere geçirilen bir kayıt; kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz hale getirilemez.

Karar defterinin sayfa sonunda imza için bırakılan bölümü hariç defterlerin satırları, çizilmeksizin boş bırakılamaz ve atlanamaz. Ciltli defterlerde, defter sayfaları ciltten koparılamaz. Tasdikli form veya sürekli form yapraklarının sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz.

Derneklere ait belgeler, kaydedildikleri defterdeki kayıt sırasına uygun olarak numaralandırılır ve dosyalanarak saklanır.

Kayıt zamanı;

İşlemler, defterlere günlük olarak kaydedilir. Ancak, gelir ve gider kayıtları;

a) İşlemlerin, işin hacmine ve gereklerine uygun olarak muhasebe düzeni ve güvenliğini bozmayacak bir süre içinde kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtlar on günden fazla geciktirilmez.

b) Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan belgelere dayanarak tutan derneklerde, işlemlerin bunlara kaydedilmesi, deftere işlenmesi hükmündedir. Ancak bu kayıtlar, işlemlerin esas defterlere kırkbeş günden daha geç intikal ettirilmesine imkan vermez. Dernek defterlerinin denetim amacıyla istenmesi halinde, kırkbeş günlük sürenin dolması beklenmeden kayıtların işlenmesi zorunludur.

Hesap dönemi;

Derneklerde hesap dönemi bir takvim yılıdır. Hesap dönemi 1 Ocak’ta başlar ve 31 Aralık’ta sona erer. Yeni kurulan derneklerde hesap dönemi kuruluş tarihinde başlar ve 31 Aralık’ta sona erer.

Defterlerin ara tasdiki;

Bu defterlerin kullanılmasına sayfaları bitene kadar devam edilir ve defterlerin ara tasdiki yapılmaz. Ancak, bilanço esasına göre tutulan defterler ile form veya sürekli form yapraklı defterlerin, kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda, her yıl yeniden tasdik ettirilmesi zorunludur.

B-Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak Alındı Belgelerinin bastırılması

Alındı belgelerinin biçimi;

Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak Alındı Belgeleri Dernekler Yönetmeliği 42. maddesinde belirtilen biçim ve ebatta yönetim kurulu kararıyla matbaaya bastırılır.

Alındı belgelerinin kontrolü;

Bastırılan alındı belgelerinin seri ve sıra numaraları ile diğer baskı işlerinde kusur bulunup bulunmadığı, sayman üyece kontrol edilir. Kontrolde hatalı olduğu ortaya çıkan cilt veya formlar geri verilerek aynı miktarda yenisi bastırılır. Alındı belgeleri, matbaadan sayman üye tarafından bir tutanak ile teslim alınır.

Alındı belgelerinin deftere kaydı;

Dernek saymanınca teslim alınan alındı belgelerinin tamamı, numarası en küçük olan alındı belgesi cildinden başlamak üzere defterin yalnızca başlangıç, bitiş ve serisi sütunları doldurularak, her bir satırda bir alındı belgesi cildi gösterilecek şekilde alt alta yazılmak suretiyle kaydedilir. Defterin diğer sütunları, alındı belgesi ciltlerinin gelir tahsil edecek kişilere teslim edilmesi veya teslim edilen alındı belgesi cildinin iade edilmesi sırasında doldurulur.

Alındı belgelerinin kullanımı;

Alındı belgeleri, gelir tahsil etme görev ve yetkisine sahip bulunanlara, sayman üyelerce imza karşılığı verilir ve kullanıldıktan sonra imza karşılığı geri alınır. Bu işlemler Alındı Belgesi Kayıt Defterinde gösterilir.

Alındı belgeleri, sabit boyalı sert veya sivri uçlu tükenmez kalemle okunaklı bir biçimde silintisiz ve kazıntısız olarak doldurulur. Ödemede bulunana asıl yaprak koparılarak verilir, koçan kısmı ciltte bırakılır. Düzenleme sırasında hata yapılırsa, hatalı belge yaprağı ödemede bulunana verilmez. Asıl ve koçan yaprakların üzerine “İPTAL” ibaresi yazılıp her ikisi koparılmadan ciltte bırakılır.

Form şeklinde bastırılan alındı belgeleri, elektronik sistemler aracılığıyla doldurulduktan sonra aslı ödemede bulunana verilir; sureti dosyasında muhafaza edilir.

C- Yetki belgesi düzenlenmesi

Dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden (Dernekler Yönetmeliği EK-19’da bulunan) “Yetki Belgesi” dernek tarafından üç nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yetki belgelerinin birer sureti dernekler birimlerine verilir.

Dernek adına gelir tahsil edecek kişiler, ancak adlarına düzenlenen yetki belgelerinin bir suretinin dernekler birimine verilmesinden itibaren gelir tahsil etmeye başlayabilirler

Yetki belgelerinin süresi, yönetim kurullarının görev süresi ile sınırlıdır. Yeni seçilen yönetim kurullarının, yetki belgelerini birinci fıkra esaslarına göre yenilemesi zorunludur. Yetki belgesinin süresinin bitmesi veya adına yetki belgesi düzenlenen kişinin görevinden ayrılması, ölümü, işine veya görevine son verilmesi, derneğin kendiliğinden dağıldığının tespit edilmesi veya fesih edilmesi gibi hallerde, verilmiş olan yetki belgelerinin dernek yönetim kuruluna bir hafta içinde teslimi zorunludur. Ayrıca, gelir toplama yetkisi yönetim kurulu kararı ile her zaman iptal edilebilir. Yetki belgesi ile ilgili değişiklikler yönetim kurulu başkanınca, onbeş gün içerisinde dernekler birimine bildirilir.

D -Gelir–Gider İşlemleri

Dernek gelirleri alındı belgesi ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer.

Dernek adına gelir tahsil etmekle yetkili olan kişiler, tahsil ettikleri paraları otuz gün içerisinde dernek saymanına teslim ederler veya derneğin banka hesabına yatırırlar. Ancak, tahsilatı 2005 yılı için 1000.- YTL’yi (yeniden değerleme oranında artırılır) geçenler, 30 otuz günlük süreyi beklemeksizin tahsil ettikleri parayı en geç iki iş günü içinde dernek saymanına teslim ederler veya derneğin banka hesabına yatırırlar.

Dernek kasasında bulundurulabilecek para miktarı, ihtiyaçlar dikkate alınarak yönetim kurulunca belirlenir.

Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak dernekler, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeleri için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider pusulası, bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için Gider Makbuzu düzenlerler.

Dernekler tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri (Dernekler Yönetmeliği EK-15’te bulunan) Ayni Yardım Teslim Belgesi ile yapılır. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından derneklere yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise Ayni Bağış Alındı Belgesi ile kabul edilir.

Bu belgeler; Dernekler Yönetmeliğinde ((EK-13) (EK- 14) ve (EK- 15)’de) gösterilen biçim ve ebatta, müteselsil seri ve sıra numarası taşıyan, kendinden karbonlu elli asıl ve elli koçan yaprağından meydana gelen ciltler veya elektronik sistemler ve yazı makineleri aracılığıyla yazdırılacak form veya sürekli form şeklinde, dernekler tarafından bastırılır. Form veya sürekli form şeklinde bastırılacak belgelerin, belirtilen nitelikte olması zorunludur.

Saklama süresi;

Defterler hariç olmak üzere, dernekler tarafından kullanılan alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır.

İşletme hesabı tablosu;

İşletme hesabı esasına göre kayıt tutan dernekler yıl sonlarında (31 Aralık) (Dernekler Yönetmeliği EK-16’da gösterilen biçimde) “İşletme Hesabı Tablosu” düzenlerler.

Bilanço esasına göre raporlama;

Bilanço esasına göre defter tutan derneklerin yıl sonlarında (31 Aralık), Maliye Bakanlığınca yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerini esas alarak bilanço ve gelir tablosunu düzenlemeleri yeterlidir.

E-Üye kayıt işlemleri

Derneğe üye olmaları Kanunla yasaklanmamış olan ve dernek tüzüğüne göre üye olma şartlarını taşıyan kişilerin derneğin yönetim kuruluna yapacakları yazılı üyelik başvuruları yönetim kurulunca görüşülerek en çok otuz gün içinde üyeliğe kabul veya isteğin reddi şeklinde karara bağlanıp, sonucu müracaat sahibine yazı ile duyurulması zorunludur. Derneğin, ilk genel kurul toplantısının yapılacağı tarihe kadar, dernek tüzüğünde sayıları belirtilen yönetim ve denetleme kuruları üye tam sayısının asıl ve yedeklerini oluşturabilecek sayıdan az olmamak üzere üye kayıt edilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.

Yönetim kurulunca, karar defterinde alınan karar ile üyeliğe kabul edilmiş bulunanlar dernek üyesi olurlar. Üyeliğe kabul kararının tarih ve sayısı ile üyenin kimlik bilgileri ve aidat ödentileri üye kayıt defterine kayıt edilir.

Yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek yönetim kurulunca en çok otuz gün içinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak deftere kaydedilir.

Üyelik için kanunda veya tüzükte aranılan nitelikleri sonradan kaybedenlerin dernek üyeliği kendiliğinden sona erer.

Hiç kimse, dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir.

Tüzükte üyelerin çıkarılma sebepleri gösterilebilir.

Tüzükte çıkarma düzenlenmemişse üye, ancak haklı sebeple çıkarılabilir. Bu çıkarma kararına, haklı sebep bulunmadığı ileri sürülerek itiraz edilebilir.

F- Genel kurul toplantısı

Derneğin, kuruluş işlemlerinde eksiklik ve kanuna aykırılık bulunmadığına ilişkin olarak mahallin mülki amirliğince yapılan yazılı bildirimi izleyen altı ay içinde dernekler ilk genel kurul toplantısını yapmak ve organlarını oluşturmakla yükümlüdürler.

Genel kurul;

a) Dernek tüzüğünde belli edilen zamanlarda olağan,

b) Yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı isteği üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır.

Genel kurul toplantıya yönetim kurulunca çağrılır.

Çağrı usulü;

Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesini düzenler. Genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az onbeş gün önceden, günü, saati, yeri ve gündemi bir gazetede ilan edilmek veya yazılı ya da elektronik posta ile bildirilmek suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla olamaz.

Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum geri bırakma sebepleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler ikinci toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre yeniden çağrılır.

Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz.

Toplantı usulü;

Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, yönetim kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edilir. Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler. Kimlik belgesini göstermeyenler, belirtilen listeyi imzalamayanlar ile genel kurula katılma hakkı bulunmayan üyeler toplantı yerine alınmaz. Bu kişiler ve dernek üyesi olmayanlar, ayrı bir bölümde genel kurul toplantısını izleyebilirler.

Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı yönetim kurulu başkanı veya görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde de yönetim kurulunca bir tutanak düzenlenir.

Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek divan heyeti oluşturulur.

Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerin divan heyetine kimliklerini göstermeleri ve hazırun listesindeki isimlerinin karşılarını imzalamaları zorunludur.

Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir. Genel kurul, gündemdeki konuların görüşülerek karara bağlanmasıyla sonuçlandırılır. Genel kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır.

Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur.

Mahkemece kayyım atanması veya Medeni Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre görevlendirilme yapılması halinde, bu maddede yönetim kurulana verilen görevler bu kişiler tarafından yerine getirilir.

G-Genel kurul sonuç bildirimi;

Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını izleyen otuz gün içinde, yönetim ve denetim kurulları ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren (Dernekler Yönetmeliği EK-3’te belirtilen) “Genel Kurul Sonuç Bildirimi “ ve ekleri yönetim kurulu başkanı tarafından mülki idare amirliğine bildirilir:

Bu bildirime;

a) Divan başkanı, başkan yardımcıları ve yazman tarafından imzalanmış genel kurul toplantı tutanağı örneği,

b) Tüzük değişikliği yapılmışsa, tüzüğün değişen maddelerinin yeni ve eski şekli ile dernek tüzüğünün son şeklinin her sayfası yönetim kurulunca imzalanmış örneği.

Eklenir.

Genel kurul sonuç bildirimi ve ekleri, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerde bulunan dernekler tarafından iki suret olarak verilir.

Genel kurul sonuç bildirimleri, dernek yönetim kurulu tarafından yetki verilen bir yönetim kurulu üyesi tarafından da yapılabilir. Bildirimin yapılmamasından yönetim kurulu başkanı sorumludur.

Sandığı bulunan dernekler, sandıklarına ait genel kurul sonuç bildirimi ve eklerini bu maddede belirtilen usulde mülki idare amirliğine bildirirler.

H-Beyanname verilmesi

Beyanname verme yükümlülüğü

Dernek yönetim kurulu başkanları, her takvim yılının ilk dört ayı içinde bir önceki yıla ait Dernek Beyannamelerini (Dernekler Yönetmeliği EK-21’de bulunan) doldurarak mülki idare amirliğine vermekle yükümlüdürler. İl merkezlerinde ve büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçelerde bulunan dernekler beyannamelerini bir adet, diğer ilçe merkezinde bulunanlar ise iki adet olarak verirler.

Şubeler, mülki idare amirliğine verecekleri beyannamelerin birer örneğini bağlı bulundukları derneğe de vermekle yükümlüdürler.

I-Değişikliklerin bildirilmesi

Dernekler, yerleşim yerlerinde (İkametgahlarında) meydana gelen değişiklikleri (Dernekler Yönetmeliği EK- 24’te bulunan)“Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimini”;

Genel kurul toplantıları dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikleri (Dernekler Yönetmeliği EK- 25’te bulunan) “Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimini”

Doldurmak suretiyle, değişikliği izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine bildirmekle yükümlüdürler. Bu belgeler, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerde bulunan dernekler tarafından iki suret olarak verilir.

Dernek tüzüklerinde yapılan değişiklikler de tüzük değişikliğinin yapıldığı genel kurul toplantısını izleyen otuz gün içinde, (Dernekler Yönetmeliği EK-3’te bulunan) “Genel Kurul Sonuç Bildirimi “ ekinde mülki idare amirliğine bildirilir.

J-Taşınmazların bildirilmesi

Dernekler edindikleri taşınmazları tapuya tescilinden itibaren otuzgün içinde (Dernekler Yönetmeliği EK- 26’da bulunan)“Taşınmaz Mal Bildirimini Formu” nu doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirmekle yükümlüdürler.

Bu form, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerde bulunan dernekler tarafından iki suret olarak verilir.

K-Mal bildirimi

04.5.1990 gün, 20508 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 3628 sayılı “Mal Bildiriminde bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu”na ve bu Kanuna atfen çıkartılmış olan “Mal Bildiriminde bulunulması Hakkında Yönetmelik” gereğince, Türk Hava Kurumunun Genel Yönetim ve Merkez Denetleme Kurulu Üyeleri ile Genel Merkez Teşkilatında ve Türk Kuşu Genel Müdürlüğünde, Türkiye Kızılay Derneğinin Merkez Kurullarında ve Genel Müdürlük teşkilatında görev alanlar ve bunların Şube Başkanları ve Kamuya Yararlı Derneklerin Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri (Mal Bildiriminde bulunulması Hakkında Yönetmelik ekinde bulunan) “Mal Bildirim Formu”nu tek nüsha olarak doldurmak ve tarih belirterek imzalamak suretiyle mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.

Türk Hava Kurumunun, Türkiye Kızılay Derneğinin ve Kamuya Yararlı Derneklerin Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri için İçişleri Bakanlığına, bunların Şube Başkanları için bulundukları İl Valiliklerine, Türk Hava Kurumu ile Türkiye Kızılay Derneğinde görev alanlar için Kurum ve Dernek Genel Başkanlığına,

Bu göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.

Mal bildiriminde bulunacak olanların kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile 1 inci derece Devlet Memurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebepleri bu mal bildiriminin konusunu teşkil eder.

Mal varlığında önemli bir değişiklik olduğunda bir ay içinde,

Görevin sona ermesi halinde, ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde,

Görevlere devam edenler, sonu (0) ve (5) ile biten yılların en geç Şubat ayı sonuna kadar,

Mal bildirimlerini yenilerler.

L-Derneğin İç Denetimi

Dernekte genel kurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir.

Genel kurul veya yönetim kurulu, gerek görülen hallerde denetim yapabilir veya bağımsız denetim kuruluşlarına denetim yaptırabilir.

Genel kurul, yönetim kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.

Derneğin denetleme kurulu; derneğin tüzüğünde gösterilen amaç ve amacın gerçekleştirilmesi için sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediğini, defter, hesap ve kayıtların mevzuata ve dernek tüzüğüne uygun olarak tutulup tutulmadığını, dernek tüzüğünde tespit edilen esas ve usullere göre ve bir yılı geçmeyen aralıklarla denetler ve denetim sonuçlarını bir rapor halinde yönetim kuruluna ve toplandığında genel kurula sunar.”

İktibas: Dernekler Dairesi Başkanlığı